Μόλις
πέρσι, η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε σε ισχύ τον περίφημο κανονισμό για την «Αποκατάσταση
της Φύσης», με στόχο στην επαναφυσικοποίση - αποκατάσταση –
των υποβαθμισμένων και κατεστραμμένων οικοσυστημάτων. Ο
κανονισμός εγκρίθηκε από το Ευρωκοινοβούλιο τον Φεβρουάριο 2024
και από το Συμβούλιο της Ευρώπης τον Ιούνιο 2024, τέθηκε σε ισχύ στις
18 Αυγούστου 2024 και θέτει - για πρώτη φορά - νομικά δεσμευτικούς
στόχους για τα κράτη μέλη, με σαφώς καθορισμένο χρονοδιάγραμμα,
τα οποία θα πρέπει να προχωρήσουν έως το 2027 σε σχέδια επαναφυσικοποίσης
– αποκατάστασης :
- του 30%
των οικοτόπων έως το 2030,
- του 60%
έως το 2040 και,
- του 90%
έως το 2050.
Την
πρώτη θέση μεταξύ των οικοσυστημάτων προς επαναφυσικοποίηση κατέχουν
τα υγροτοπικά οικοσυστήματα. Πέρα από την ανεκτίμητη συμβολή τους στη
διατήρηση του 40% της βιοποικιλότητας, οι υγρότοποι αποτελούν
τον κατ’ εξοχή παράγοντα κατακράτησης του CO2 της ατμόσφαιρας
συμβάλλοντας σημαντικά στην αναχαίτηση της κλιματικής αλλαγής και στην
προστασία του κλίματος. Μολονότι τα δάση καλύπτουν το 30% της επιφάνειας
της γης και οι υγροτοπικές περιοχές μόλις το 3%, οι υγρότοποι
κατακρατούν διπλάσιο άνθρακα από όλα τα δάση του πλανήτη.
Όταν λοιπόν οι υγρότοποι υποβαθμίζονται ή αποξηραίνονται, ο ρόλος
αυτών των χιλιετών δεξαμενών άνθρακα αντιστρέφεται και από δεξαμενές
CO2 μετατρέπονται σε εκπομπούς του.
Κατά
την τελευταία χιλιετία έχει καταστραφεί το 80% των υγροτόπων της Ευρώπης
ενώ το 50% των υπόλοιπων έχει έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές λόγω αποστράγγισης.
Δεδομένου ότι η Ευρώπη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εκπομπών αερίων
του θερμοκηπίου στον κόσμο, λόγω αποξηραμένων υγροτόπων, η Ευρωπαϊκή
Ένωση πρόσθεσε στον αγώνα εναντίον της κλιματικής αλλαγής την νομική
δέσμευση της επαναφυσικοποίσης - αποκατάστασης - των υποβαθμισμένων
και κατεστραμμένων υγροτόπων, των υπερ-ηρώων της φύσης όπως
αποκαλούνται.
Ποιος
δεν θα περίμενε την ενθουσιώδη ενεργοποίηση της Πολιτείας για την
άμεση έναρξη των διαδικασιών εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Κανονισμού, δεδομένης
και της δραματικής κατάστασης των περισσότερων από τους 400 υγροτόπους
της χώρας ; Προς τι, εξ’ άλλου, οι διακηρύξεις, οι δηλώσεις, οι ημερίδες
και οι δημοσιεύσεις, από θεσμικούς και μη πρωταγωνιστές και
κομπάρσους του πολιτικού συστήματος, περί υγροτόπων ως «πλέον
απειλούμενων οικοσυστημάτων σε παγκόσμια κλίμακα (με) τεράστια σημασία για τις
τοπικές κοινωνίες, αλλά και για τη βιοποικιλότητα (που) δεν πρέπει να χαθούν» ;
Προς τι οι διαχρονικές δεσμεύσεις για τη συμπλήρωση της καταγραφής
των υγροτόπων - πάντα «το επόμενο
διάστημα» – και για τη σύνταξη ολοκληρωμένων σχεδίων αποκατάστασής και προστασίας
τους ;
Σε
όποιο δεν συμφέρει να ζυμώσει 40 χρόνια κοσκινίζει, θα λέγαμε παραφράζοντας την
λαϊκή παροιμία. Και εν προκειμένω δεν πρόκειται για τον λεηλατημένο υγρότοπο
των Λεγραινών, ούτε για τον κατεστραμμένο του Όρμου Παπά
στην Ίο, που δεν πρόκειται να δουν ποτέ την όποια αποκατάσταση
παρά τις πολυάριθμες αποφάσεις των πολιτειακών οργάνων, αλλά την εξοργιστική
περίπτωση του υγροτόπου της Κεραμωτής, στην Καβάλα, τμήματος
της περιοχής Ramsar «Δέλτα Νέστου και παρακείμενες λιμνοθάλασσες»,
του Δικτύου Natura 2000 με τον κωδικό GR1150010 και του Εθνικού
Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, περιοχής απολύτου προστασίας
ή προστασίας της φύσης.
Προκειμένου
να ανεγερθεί ξενοδοχειακή μονάδα, βουλγαρικών συμφερόντων, σε έκταση
78 στρεμμάτων της οποίας τμήμα είναι ο προστατευόμενος υγρότοπος,
το Υπουργείο Περιβάλλοντος προχώρησε στην επαναοριοθέτηση του
όλου υγροτοπικού οικοσυστήματος Ramsar «Δέλτα
Νέστου και παρακείμενες λιμνοθάλασσες» (sic !!!) για να μπορέσει να αποχαρακτηρίσει 20
στρέμματα που χρειαζόταν για την ανέγερση της μονάδας. Και αυτό, σε
συνέχεια πιεστικών αιτημάτων του Δήμου Νέστου, όταν :
1. Οι περιοχές
Ramsar
διατελούν
σε καθεστώς υψηλής προστασίας σύμφωνα με την παρ.4 του άρθρ 19
του ν.1650/1986,.
2.
Σύμφωνα με την Σύμβαση Ramsar δεν
είναι δυνατή η τροποποίηση των ορίων των περιοχών που
έχουν καταγραφεί ως προστατευόμενες Ramsar παρά μόνο υπό άκρως συγκεκριμένες
προϋποθέσεις και σε συνέχεια έγκρισης από τα ίδια τα όργανα της Σύμβασης.
Η απολογητική
απάντηση του Γενικού Γραμματέα ΥΠΕΝ, Βαρελίδη, στην σχετική
επιστολή 7 Περιβαλλοντικών οργανώσεων, αν δεν αποτελεί συνειδητή
απαξίωση των επιβαλλόμενων από την Σύμβαση Ramsar και των
δεσμεύσεων του πρόσφατου Κανονισμού ΕΕ περί «Αποκατάστασης της Φύσης»,
είναι σίγουρα παράγωγο βαθιάς έλλειψης οικολογικής κουλτούρας εάν
όχι οργανικής έλλειψης τσίπας : Η επικαιροποίηση των ορίων του
υγροτόπου πραγματοποιήθηκε σε συνέχεια πρόσκλησης της Γραμματείας
της Σύμβασης Ramsar -
απάντησε ο Γενικός Γραμματέας - η αποχαρακτηρισμένη έκταση των 20
στρεμμάτων αποτελεί οικότοπο χαμηλής οικολογικής αξίας, δίπλα σε οικισμό
με ήδη διαμορφωμένους χωματόδρομους, μεγάλο τμήμα της εμπίπτει σε αιγιαλό-παραλία,
ενώ η έκταση κάποιων 674 στρεμμάτων τα οποία προσαρτήθηκαν στον
υγρότοπο, σε αντικατάσταση τους, θα διασφαλίσουν τη συνέχεια του οικοτόπου στην
υγροτοπική περιοχή (sic !!!).
Έτσι,
ενώ η επαναφυσικοποίηση των υγροτόπων αποτελεί κρίσιμη
δραστηριότητα ανά την Ευρώπη εδώ και δεκαετίες - πολύ πριν την
θεσμοθέτηση του Κανονισμού περί Αποκατάσταση της Φύσης - με κύριο αίτημα
την αποκατάσταση των πολύτιμων οικοσυστημάτων τους, μέσω :
- της απομάκρυνσης
των αποβλήτων,
- της επαναφοράς
της κατεστραμμένης φυσικής κοίτης στην πρότερη φυσική της κατάσταση,
- της επαναφοράς
του νερού σε αποστραγγισμένες περιοχές,
- της επανεισαγωγής
της αυτοφυούς χλωρίδας και πανίδας και,
- της αποκατάστασης
της οικολογικής συνδεσιμότητας μεταξύ υγροτόπων, εν είδη οικολογικού
δικτύου,
το πολιτικό
προσωπικό της χώρας επιδίδεται σε ασκήσεις εξυπηρέτησης μικροπολιτικών
και μικροσυμφερόντων εις βάρος του φυσικού κεφαλαίου και, εν
κατακλείδι, της βιώσιμης ευημερίας των κατοίκων της.
«Ο Σύλλογος Πολιτών υπέρ
των Ρεμάτων - «Ροή» καλούμε το ΥΠΕΝ και τους όποιους αρμόδιους να ακυρώσουν
πάραυτα την τροποποίηση των ορίων της εν λόγω περιοχής Ramsar «Δέλτα Νέστου και
παρακείμενες λιμνοθάλασσες», δήλωσε η Πρόεδρος του Συλλόγου Χρυσάνθη
Γεωργίου. «Η ακεραιότητα του φυσικού κεφαλαίου της χώρας και εν
προκειμένω των πολύτιμων υγροτόπων δεν παίζονται στο χρηματιστήριο των
συμφερόντων του κάθε περαστικού. Και αντί των όποιων άλλων, ας ανασκουμπώσουν
τα μανίκια τους στο ΥΠΕΝ και ας ξεκινήσουν από αύριο κιόλας τη σύνταξη του
σχεδίου επαναφυσικοποίησης - αποκατάστασης των υγροτόπων της χώρας σύμφωνα με
το χρονοδιάγραμμα του νόμου περί «Αποκατάσταση της Φύσης». Το 2027 δεν είναι
μακριά και η δουλειά είναι πολλή και μεγάλη.»
«Η
Κεραμωτή δεν χρειάζεται φαραωνικά ξενοδοχειακά συγκροτήματα που θα επιβαρύνουν
τα ήδη ανεπαρκή δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης και οδοποιίας. Χρειάζεται στήριξη
της τοπικής κοινωνίας μέσα από τον ήπιο, βιώσιμο τουρισμό, που θα
αναδεικνύει τον φυσικό πλούτο, την αλιεία, την τοπική παραγωγή και την
οικολογική εκπαίδευση», συμπλήρωσε ο Γιώργος Πασχαλίδης, εκπρόσωπος
της ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας &
Θράκης. «Εδώ και χρόνια διακηρύσσουμε ότι το βασικό αίτιο της κακοδαιμονίας
της χώρας είναι η βαθιά κρίση αντιπροσώπευσης, με λίγα λόγια η δραματική αναντιστοιχία
μεταξύ των κοινωνικών και περιβαλλοντικών δυναμικών του χώρου και της θεσμικής
τους εκπροσώπησης… Είναι πια περισσότερο από εμφανές ότι το ρήγμα μεταξύ
των κοινωνικών και περιβαλλοντικών αιτημάτων και του πολιτικού προσωπικού που
αναλαμβάνει να τα ερμηνεύσει και να τα ικανοποιήσει γίνεται ολοένα και
βαθύτερο και, όπως φαίνεται και από αυτή την περίπτωση, βγαίνουμε διαρκώς δικαιωμένοι.»
#Oikologiki_Symmaxia
«Οικολογική Συμμαχία».
- Για την «Οικολογική Μετάβαση» σε μία κοινωνία βιώσιμης ευημερίας.
- Για τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον.
- Για τον κόσμο που μπορεί να γίνει.
contact@oikologiki-symmaxia.gr
