συνέντευξη με τον Αντόνιο ντ’Ακούντο
Η πολιτική επιστήμη υπέδειξε ότι η διάκριση των εξουσιών και η διαίρεση του χώρου, με την επακόλουθη κατανομή της εξουσίας μεταξύ κράτους και αυτοδιοίκησης, προικισμένης με τον όποιο βαθμό αυτονομίας, ανήκουν στην πολιτική παράδοση του φιλελευθερισμού. Είναι σωστός ο ισχυρισμός ότι το φεντεραλιστικό μοντέλο αποτελεί έκφραση του συνταγματισμού, φιλελεύθερης μήτρας, μολονότι οι ρίζες του απλώνονται βαθιά στην ιστορία έως την αρχαία Ελλάδα;
Δεν νομίζω ότι υπάρχει αναγκαία σχέση μεταξύ φεντεραλισμού και φιλελευθερισμού. Θεωρώ μάλιστα ότι ισχύει το αντίθετο. Ο φιλελευθερισμός είναι ιδεολογία και δογματικό σύστημα ενώ ο φεντεραλισμός αποτελεί μορφή πολιτικής οργάνωσης και διάχυσης των εξουσιών λήψης απόφασης. Σπάνια οι ιδεολογίες προυποθέτουν μία μοναδική μορφή πολιτικής οργάνωσης. Ακόμα και ο μαρξισμός, έτσι όπως προτάθηκε από τον Μαρξ, δεν αποκρυσταλλώθηκε αυτόματα στον κομμουνισμό του Λένιν.
Το φεντεραλιστικό μοντέλο αντιτίθεται κύρια στο κλασικό μοντέλο του Κράτους-Εθνους, συγκεντρωτικού και «τυποποιητικού». Η ιστορική εμπειρία αποδεικνύει ότι το Κράτος-Εθνος μπορεί να τεθεί στην υπηρεσία των πιο διαφορετικών ιδεολογιών - από εκείνη του «Παλαιού Καθεστώτος» έως την ιδεολογία της γαλλικής επανάστασης - ενώ ο φεντεραλισμός όχι.
Ο φιλελευθερισμός συνιστά ιδεολογικό σύστημα με βασικό πρόταγμα μια αναγωγική, αναλυτική και νομιναλιστική οπτική της κοινωνικής πραγματικότητας. Στο πλαίσιο της φιλελεύθερης ιδεολογίας τίποτα δεν έχει εσωτερική αξία εκτός της μεμονωμένης οντότητας, δηλαδή του ατόμου. Στο άτομο εναποτίθεται η φύλαξη των απαράβατων δικαιωμάτων που απορρέουν από την «φυσική κατάσταση», με συνέπεια την άρνηση της θεμελιακής του κοινωνικότητας. Η κοινωνία δεν συντίθεται από άτομα τα οποία τείνουν να συναινούν με την πεποίθηση ότι έτσι θα εξυπηρετήσουν καλύτερα το ατομικό συμφέρον τους - να διασφαλίσουν την ελευθερία τους κατά τον Χόμπς ή να προστατεύσουν την περιουσία τους κατά τον Λόκ. Μια παρόμοια οπτική είναι τυπική και του οικονομισμού και γι’αυτό ο φιλελευθερισμός θεωρεί την οικονομία - αποκλειστικά ατομική υπόθεση - σαν πεδίο της μέγιστης δυνατής ελευθερίας.