Το βράδυ της Τετάρτης 23 Μαΐου 1963 έπεφτε βαριά τραυματισμένος από ανθρώπους του παρακράτους της δεξιάς, στη Θεσσαλονίκη, ο «μαραθωνοδρόμος της ειρήνης» Γρηγόρης Λαμπράκης. Θα υποκύψει στα θανατηφόρα τραύματα του 3 ημέρες αργότερα, στις 27 Μαΐου 1963.
Αμετανόητος ειρηνιστής και ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη, γιατρός, βουλευτής της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς και αθλητής με πανελλήνιες και βαλκανικές διακρίσεις, ο Λαμπράκης βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο εκδήλωσης που οργάνωνε η Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη με θέμα τον πυρηνικό αφοπλισμό.
Σημείο αναφοράς του αγώνα για την πολιτική ελευθερία, σε μια σκοτεινή εποχή με «υπόγειες» διαδρομές και διαγώνιες διασυνδέσεις, κατέληξε «επικίνδυνος» για το αφήγημα της εθνικοφροσύνης της εποχής και, ως εκ τούτου, έπρεπε να εξοντωθεί. Οι πολιτικές συνέπειες από τη δολοφονία του Λαμπράκη στάθηκαν τόσο άμεσες όσο και δραματικές : Παραιτήθηκε η κυβέρνηση Καραμανλή, η Ένωση Κέντρου κέρδισε τις επόμενες εκλογές, ιδρύθηκε η Νεολαία Λαμπράκη με πρώτο πρόεδρο τον Μίκη Θεοδωράκη, ενώ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι.
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης στάθηκε μία από τις εμβληματικότερες μορφές της νεότερης ελληνικής ιστορίας και ένα διαχρονικό σύμβολο του αγώνα κατά της πολιτικής καταπίεσης και υπέρ της πολιτικής ελευθερίας. Πνευματικά, ηθικά και ιδεολογικά δεν πέθανε ποτέ. «Όσο υπάρχουν πόλεμοι, φτώχεια, όσο η ειρήνη παραμένει ζητούμενο τα λόγια του Λαμπράκη θα παραμένουν επίκαιρα» δήλωσε ο γιος του με αφορμή την επέτειο της συμπλήρωσης 57 χρόνων από τη δολοφονία του ανθρώπου - συμβόλου της δημοκρατίας και του φιλειρηνικού κινήματος. Ο «Ο Λαμπράκης ζει» και θα ζει, όσο υπάρχουν άνθρωποι που μάχονται για τα ιδανικά για τα οποία αγωνίστηκε εκείνος.
