Η
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ για την επικείμενη άλωση του θαλάσσιου περιβάλλοντος από
την μαζική εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών
Μόλις
πέρσι, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο ανακοίνωσε ότι η ανάπτυξη των υπεράκτιων
αιολικών πάσχει από την έλλειψη μιας αξιόπιστης εκτίμησης των περιβαλλοντικών,
κοινωνικών και οικονομικών τους επιπτώσεων - https://www.eca.europa.eu/ECAPublications/SR-2023-22/SR-2023-22_EL.pdf. Για
τον Ευρωπαϊκό Θεσμό οι υπεράκτιες ανανεώσιμες είναι μεν είναι
αναγκαίες για την «Πράσινη Μετάβαση» αλλά δεν έχουν αξιολογηθεί επαρκώς ως
προς τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις και δεν έχουν διερευνηθεί οι
κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες της εγκατάστασης τους.
Την
τελευταία 15ετία η Ευρωπαϊκή Ένωση διέθεσε περισσότερα από 17
δις. για την ανάπτυξη των υπεράκτιων ανανεώσιμων στο πλαίσιο της
επιδίωξης των ενεργειακών και κλιματικών της στόχων. Οι στόχοι της,
σχετικά με την παραγωγή αιολικής ενέργειας από υπεράκτιες
ανεμογεννήτριες, είναι περισσότερο από φιλόδοξοι : Προγραμματίζει να περάσει
από τη σημερινή εγκατεστημένη ισχύ των 16.000 MW σε 61.000 MW εντός του
2030, με ρυθμούς εγκατεστημένης ισχύς της τάξης των 6.500 ΜW/έτος και σε 340.000 MW εντός του 2050 με ρυθμούς
εγκατεστημένης ισχύς της τάξης των 14.000 ΜW/έτος.
Κατά
την Ευρωπαϊκή Ένωση η ανάπτυξη του δυναμικού των υπεράκτιων
ανεμογεννητριών θα απαιτήσει γύρω στο 3% της θαλάσσιας επιφάνειας
της Ευρώπης. Δεδομένου όμως ότι οι εγκαταστάσεις αδειοδοτούνται για 40
περίπου χρόνια, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο προειδοποιεί την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο ότι είναι πιθανό - εάν όχι σίγουρο –
να υπάρξουν μακροπρόθεσμες σωρευτικές επιπτώσεις σχεδόν σε όλα τα επίπεδα και
όλα τα πεδία, οι οποίες είτε δεν έχουν διερευνηθεί, είτε δεν διερευνήθηκαν
επαρκώς.
1.
Αρνητικές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, που δεν διερευνήθηκαν
επαρκώς, όπως :
- Η
απώλεια ή και η υποβάθμιση οικοτόπων λόγω της θεμελίωσης των υπεράκτιων
και του θορύβου που προκαλούν.
- Η
μεταβολή της ποιότητας του νερού λόγω της απελευθέρωσης ρύπων.
- Οι
συγκρούσεις πτηνών με τις εγκαταστάσεις τους.
- Η μεταλλαγή
των μοντέλων μετανάστευσης των μεταναστευτικών λόγω των μεταβολών του ηλεκτρομαγνητικού
πεδίου.
2. Αρνητικές
επιπτώσεις στην κοινωνική συνοχή που δεν έχουν διερευνηθεί, όπως :
- Oι επιπτώσεις στην αλιεία, με όρους οικονομίας
και απώλειας θέσεων εργασίας.
- Οι
επιπτώσεις στον παράκτιο και θαλάσσιο τουρισμό.
- Η αποδοχή
ή μη των εγκαταστάσεων από μέρους των παράκτιων τοπικοτήτων, δεδομένου
ότι έως σήμερα τα σχέδια των υπεράκτιων ανεμογεννητριών έχουν προκαλέσει
πληθώρα διαμαρτυριών και νομικών προσφυγών ανά την Ευρώπη, από
κατοίκους, αλιείς και οικολογικές οργανώσεις, όπως στη Γαλλία.
3. Αρνητικές
επιπτώσεις στο θαλάσσιο και παράκτιο τοπίο.
Πίσω από τις βάσιμες
ενστάσεις σχετικά με τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές
επιπτώσεις των υπεράκτιων αιολικών, διαφαίνονται οι άλλο τόσο
πολυπληθείς ενστάσεις για τις επιπτώσεις τους στο παράκτιο και θαλάσσιο
τοπίο και στην βίαια αλλοίωση του. «Η ελάχιστη απόσταση των υπεράκτιων
αιολικών από την ακτογραμμή που εγγυάται μηδενικές οπτικές επιπτώσεις είναι τα
50 χλμ.», δηλώνει κορυφαίος ειδικός στο πεδίο των υπεράκτιων αιολικών
για να υπογραμμίσει την προβληματική της συμβατότητας του συστήματος των υπεράκτιων
αιολικών με το περιβάλλον και το Τοπίο. «Η ασύδοτη
εγκατάσταση, απουσία των στοιχειωδών προαπαιτούμενων, απειλεί την «κληρονομιά
της ομορφιάς» που αποτελεί τη βάση του τουρισμού και της θαλάσσιας οικονομίας.»
Παρ’
όλα αυτά, οι θαλάσσιες περιοχές της Γυάρου και των Διαποντίων Νήσων, της Χίου, των Ψαρών, της Ικαρίας,
των Αγ.Αποστόλων και της νότιας Εύβοιας, της Κύμης, του Αγ.
Ευστρατίου, της Δονούσας, της Ρόδου και της Κάσου, της Καρπάθου,
των Αντικυθήρων, της Κρήτης, του Έβρου, της Σαμοθράκης
και μόλις πρόσφατα του Πατραϊκού κόλπου - https://ypodomes.com/15-perioches-piran-to-quot-prasino-fos-quot-gia-yperaktia-aiolika-parka-poies-quot-kopikan-quot/ - έχουν
ήδη ενταχθεί στις περιοχές εγκατάστασης υπεράκτιων αιολικών, ως επί το
πλείστο σημαντικών διαστάσεων, σε ελάχιστες αποστάσεις από την ακτογραμμή -
ύψος 280 μ. και απόσταση 2,3 χλμ. από την ακτογραμμή στον Πατραϊκό
- ενίοτε εφαπτόμενες σε περιοχές NATURA, αλλά
και σε χώρους μεγάλης ιστορικής αξίας (sic !!!).
Δίχως
το απαραίτητο Θαλάσσιο Χωροταξικό, με ένα χαοτικό σύστημα επιπέδων χωροταξικού
σχεδιασμού, ξένου προς την πραγματικότητα και με παντελή έλλειψη Πολιτικών
Τοπίου, το πολιτικό σύστημα προχωρεί στην άλωση του θαλάσσιου περιβάλλοντος
με τα υπεράκτια αιολικά, παράλληλα με την συστηματική καταστροφή απάτητων
κορυφών με τα χερσαία,
- δίχως
ίχνος προβληματισμού για τις πραγματικές περιβαλλοντικές, κοινωνικές και
οικονομικές τους επιπτώσεις,
- αδιαφορώντας
για το συμφέρον των τοπικών κοινωνιών,
-
αδιαφορώντας για τις απόψεις και τις αποφάσεις Δημοτικών και Περιφερειακών
Συμβουλίων και,
- σε
πλήρη περιφρόνηση σημαντικών Ευρωπαϊκών θεσμών,
βάσει μιας
αδιέξοδης μεταπρατικής οπτικής του ενεργειακού ζητήματος, κυριολεκτικά
«όπου φυσάει ο άνεμος» - και αν θέλουμε - της τρέλας.
Η Οικολογική Οπτική
θεμελιώνεται στην παραδοχή μιας άλλης, αναπροσανατολισμένης, πρότασης «ανάπτυξης»,
πέρα από την προσπάθεια μείωσης των συμπτωμάτων της οικολογικής κρίσης μέσω
ενός ψευδεπίγραφου περιβαλλοντισμού, η οποία θεμελιώνεται στη συνολική
κριτική του μοντέλου της νεωτερικής βιομηχανικής ανάπτυξης που δημιούργησε
και δημιουργεί τις κρίσεις. Πρόκειται για μία πρόταση «βιώσιμης
ευημερίας» που στοχεύει στην μεταστροφή του σημερινού νεωτερικού
μοντέλου της παραγωγής και της κατανάλωσης βάσει των
οικολογικών παραδοχών της «κλίμακας», της «εγγύτητας», της «διάχυσης»
και των προταγμάτων :
- της κυκλικής οικονομίας,
- της μέγιστης δυνατής μείωσης
της κατανάλωσης πόρων,
- της μέγιστης δυνατής αύξησης
της κατανάλωσης ανανεώσιμων πόρων και,
- της προστασίας των κοινών
αγαθών - νερό, αέρας, αιγιαλοί, δάση, υγρότοποι, κ.λπ. – και του φυσικού
και πολιτιστικού περιβάλλοντος και πλούτου.
Από αυτή την οπτική γωνία, η
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ θέτει την αντιμετώπιση του «ενεργειακού ζητήματος»
σε μία εντελώς διαφορετική διάσταση, ριζικής αλλαγής παραδείγματος
: Στη θέση της γραμμικής οικονομίας κλίμακας, που βασίζεται στα μεγάλα
δίκτυα οικονομικού και δημοσιονομικού ελέγχου, στο συγκεντρωτισμό
και στις μεγάλες παρεμβάσεις, προτάσσει την κυκλική οικονομία με
όρους αποκέντρωσης, διάχυσης, τοπικοποίησης, χωρικής
διαφοροποίησης, άμεσης σχέσης μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης,
μέγιστης δυνατής εξοικονόμησης και αντικατάστασης των «βρώμικων»
μεθόδων παραγωγής ενέργειας με εκείνες των ανανεώσιμων πηγών ελάχιστων
περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
- Η ενεργειακή
εξοικονόμηση μέσω της υιοθέτησης της κυκλικής οικονομίας με χρήση μη
ενεργοβόρων διαδικασιών, προϊόντων και υλικών, σε όλα
τα επίπεδα παραγωγής και κατανάλωσης - οικοδομή, αγροκτηνοτροφία,
κίνηση, μετακίνηση και μεταφορές, βιομηχανική παραγωγή, χωροταξία, πολεοδομικός
σχεδιασμός και σχεδιασμός νέων προϊόντων,
- η θερμική θωράκιση του κτιριακού
δυναμικού και ο εφοδιασμός του με τεχνικές και τεχνολογίες βιοκλιματικής
και ανανεώσιμων πηγών ελάχιστων περιβαλλοντικών επιπτώσεων - γεωθερμία,
φωτοβολταϊκά, μίνι-αιολικό, βιομάζα κ.λπ. - για τη μέγιστη ενεργειακή
του απόδοση και την ελαχιστοποίηση των εκπομπών και,
- η
καταλυτική στήριξη της αυτό-παραγωγής και της ενεργειακής αυτονομίας
μέσω της συγκρότησης ενεργειακών κοινοτήτων, εξυπηρετούμενων με έξυπνα
δίκτυα,
στο πεδίο ενός εθνικού Σχεδίου
Ενεργειακής Πολιτικής και Στρατηγικής και των Περιφερειακών, Δημοτικών
και Κοινοτικών Σχεδίων χάραξης ενεργειακής πολιτικής σύμφωνα με τα περιβαλλοντικά,
κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα της τοπικότητας, συνιστούν
το μόνο πλαίσιο αποτελεσματικής αντιμετώπισης του ενεργειακού ζητήματος
προς όφελος του περιβάλλοντος και του πολίτη.
«Πολλοί
θα έπρεπε να είναι πολύ πιο προσεκτικοί και πολύ περισσότερο αντικειμενικοί :
Επικαλούνται τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σαν μοναδικό αντίδοτο για όλα τα
δεινά. Στην ουσία όμως θα ήθελαν να συνεχίσουν όλα όπως πάντα - ή σχεδόν πάντα
- με την μόνη διαφορά ότι η αναγκαία ενέργεια θα πρέπει να προμηθεύεται με
χρήση ανανεώσιμων πηγών», σημειώνει ο Γκουίντο νταλα Κάζα, συγγραφέας
και καθηγητής Διαπολιτισμικής Οικολογίας. «Το μήνυμα των καιρών είναι
περισσότερο από σαφές : Το ενεργειακό ζήτημα δεν αναδεικνύει το όποιο
έλλειμμα στην ικανοποίηση των αναγκών που επιβάλλει το ισχύον πολιτισμικό
μοντέλο αλλά υποδεικνύει ξεκάθαρα ότι το ισχύον πολιτισμικό μοντέλο - της
συνεχούς ανάπτυξης - είναι πρακτικά αδύνατο σε αυτό τον πλανήτη, ως ασύμβατο με
την επιβίωση του οικοσυστήματος και κατά συνέπεια με εμάς τους ίδιους.»
Οι
«συγχωριανοί» ακούνε ;
«Οικολογική Συμμαχία».
- Για την «Οικολογική Μετάβαση» σε μία κοινωνία βιώσιμης ευημερίας.
- Για τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον.
contact@oikologiki-symmaxia.gr
