Από την Συνδιάσκεψη του Ελσίνκι του 2010 και την πρόταση νόμου της Ιταλικής Βουλής το 2013, έως και τα νομοθετικά μέτρα της Γαλλίας το 2017, η τελευταία 10ετία σημειώνει σταθερά την συνολική μεταστροφή της παγκόσμιας κοινότητας στο πεδίο των δικαιωμάτων των κητωδών και της ανάγκης οριστικής απαγόρευσης της αιχμαλωσίας τους. Σε αυτό το περιβάλλον η χώρα μας παραμένει, ξέμακρη, να επιμένει σε απεχθείς - αντιεπιστημονικές και αντι-ηθολογικές - πρακτικές άλλων εποχών, με την λιγότερο ή περισσότερο κρυφή στήριξη ενός ανεπαρκούς πολιτικού προσωπικού διαλογής. Αυτού που εργάζεται αδιάλειπτα για να την οδηγήσει στα όρια ενός θλιβερού πολιτιστικού περιθωρίου.
1.
Γύρω στα τέλη του Μαΐου 2010, η Αμερικανική Ένωση για την Πρόοδο της Επιστήμης οργανώνει μια μεγαλειώδη Συνδιάσκεψη στο Ελσίνκι με θέμα τα Δικαιώματα των Κητωδών, με την αιγίδα του τοπικού Πανεπιστημίου. Με το πέρας της Συνδιάσκεψης, οι συμμετέχοντες - φιλόσοφοι, περιβαλλοντιστές και μπιχεβιοριστές - συνυπογράφουν την «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Κητωδών» και την θέτουν στον δημόσιο διάλογο για υποστήριξη.
Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Κητωδών
Ελσίνκι, 22 Μαΐου 2010
- Βάσει της αρχής της ίσης μεταχείρισης όλων των προσώπων.
- Αναγνωρίζοντας ότι η επιστημονική έρευνα μας προσφέρει πλέον τις γνώσεις γύρω από την πολυπλοκότητα της σκέψης, των κοινωνιών και του πολιτισμού των κητωδών.
- Λαμβάνοντας υπόψη ότι η προοδευτική εμβάθυνση του διεθνούς δικαίου καταδεικνύει σήμερα το δικαίωμα στη ζωή των κητωδών.
Δηλώνουμε ότι όλα τα κητώδη, ως «πρόσωπα», έχουν το δικαίωμα στη ζωή, στην ελευθερία και στην ευζωία και καταλήγουμε στα εξής :
1. Κάθε κητώδες έχει το δικαίωμα στη ζωή.
2. Κανένα κητώδες δεν πρέπει να κρατείται σε δουλεία ή αιχμαλωσία, να υφίσταται βίαια μεταχείριση ή να αφαιρείται από το φυσικό του περιβάλλον.
3. Όλα τα κητώδη έχουν το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής στο φυσικό τους περιβάλλον.
4. Κανένα κητώδες δεν μπορεί να αποτελεί ιδιοκτησία του κράτους, της οποιαδήποτε επιχείρησης, συλλογικότητας και του οποιουδήποτε ατόμου.
5. Όλα τα κητώδη έχουν το δικαίωμα να προστατεύονται στο φυσικό τους περιβάλλον.
6. Όλα τα κητώδη έχουν το δικαίωμα της ακέραιας διατήρησης των πολιτισμών τους.
7. Τα δικαιώματα, οι ελευθερίες και οι νόρμες, που ορίζονται σε αυτή τη Διακήρυξη, θα πρέπει να προστατεύονται από το Διεθνές Δίκαιο και τα Εθνικά Δίκαια των χωρών.
8. Τα κητώδη δικαιούνται μια διεθνή τάξη στην οποία να μπορούν να διασφαλιστούν πλήρως αυτά τα δικαιώματα, αυτές οι ελευθερίες και αυτές οι νόρμες.
9. Κανένα κράτος, επιχείρηση, συλλογικότητα και κανένα άτομο, δεν μπορεί να ασκεί δραστηριότητα που υπονομεύει αυτά τα δικαιώματα, αυτές τις ελευθερίες και αυτές τις νόρμες.
10. Κανένα σημείο αυτής της Διακήρυξης δεν απαγορεύει σε ένα Κράτος να θεσπίσει αυστηρότερους νόμους για την προστασία των κητωδών.
2.
Λίγο μετά την εισαγγελική παύση της λειτουργίας του Δελφινάριου του Ρίμινι, στις 16 Οκτωβρίου 2003 κατατίθεται στην Ιταλική Βουλή – της XVII Κοινοβουλευτικής Περιόδου 2013 / 2018 - σχέδιο νόμου αναφορικά με την «απαγόρευση της απόκτησης, κατοχής και χρήσης κητωδών και της λειτουργίας υφιστάμενων Δελφινάριων.». Το σχέδιο νόμου κατατέθηκε με πρωτοβουλία 12 βουλευτών του κόμματος των 5 αστέρων και 2 του Δημοκρατικού Κόμματος, μολονότι η χώρα διαθέτει ένα αρκετά αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με την παραμονή των δελφινιών σε ζωολογικούς κήπους – νομοθετικό διάταγμα 73/2005 περί «προστασίας της άγριας φύσης στους ζωολογικούς κήπους» και υπουργική απόφαση του 2001 περί «άδειας συντήρησης των δελφινιών σε αιχμαλωσία».
Το κίνητρο της πρωτοβουλίας των Ιταλών Βουλευτών αποτέλεσε ως επί το πλείστον η πολυετής διαπίστωση τού συστηματικού εμπαιγμού του νόμου από μέρους των περιώνυμων επιχειρήσεων των Δελφινάριων.
«Εδώ και χρόνια, οι Περιβαλλοντικές Οργανώσεις καταγγέλλουν την κατάφωρη παρανομία», σημειώνουν στην αιτιολογική τους έκθεση οι Ιταλοί Βουλευτές. «Ο νόμος ορίζει τα κριτήρια και τις συνθήκες διατήρησης των δελφινιών σε αιχμαλωσία., τα ελάχιστα στάνταρντ των δομών που προορίζονται να τα φιλοξενήσουν, τις νόρμες για την ευζωία τους, τα κριτήρια για την κατασκευή και τον εξοπλισμό των δεξαμενών, τις ενέργειες που απαιτούνται για την πρόληψη του στρες στα ζώα και τους κανόνες για τον χειρισμό τους… Πρόκειται για πολύ αυστηρά κριτήρια που βρίσκουν ελάχιστη εφαρμογή στην πράξη… Αυτό οδήγησε τις Περιβαλλοντικές Οργανώσεις στις καταγγελίες τους, στην καταγγελία της χρεωκοπίας του φαινόμενου των Δελφινάριων και της χρήσης του δήθεν επιστημονικού και εκπαιδευτικού τους ρόλου τους, με αποκλειστικό στόχο την κάλυψη της βίαιης αιχμαλωσίας και χρήσης των ζώων για άλλους σκοπούς…
Αρκεί να πάρετε για παράδειγμα την πλήρη απαξίωση του νόμου που ορίζει ότι «στην περίπτωση παραστάσεων, αυτές θα πρέπει να βασίζονται στην φυσική συμπεριφορά του ζώου και κάθε σχόλιο, κατά την παράσταση, θα πρέπει να αφορά την βιολογία του είδους ώστε να εκπαιδεύεται το κοινό στην παρατήρηση της συμπεριφοράς του»… Είναι περισσότερο από προφανές ότι καμία δεξαμενή των 400 τ.μ., στην οποία είναι αναγκασμένα να συμβιώνουν ακόμα και 5 άτομα του είδους, δεν μπορεί να αναπαράξει το φυσικό περιβάλλον, την ανοικτή θάλασσα, το σπίτι του, δίχως τοίχους και δίχως σύνορα, ώστε το ζώο να έχει την φυσική συμπεριφορά του. Η δυνατότητα παρατήρησης της φυσικής συμπεριφοράς τους, έτσι ως έχουν τα πράγματα, είναι αδύνατη και η δήθεν εφαρμογή του νόμου απάτη. Στην πραγματικότητα, τα ζώα αναγκάζονται να μάθουν να εκτελούν νούμερα τσίρκου για την «διασκέδαση» του πλήθους…
Είναι περισσότερο από προφανές ότι η αιχμαλωσία και η κατοχή αυτών των υπέροχων θαλάσσιων θηλαστικών αποτελούν καθαρά εμπορικές δραστηριότητες και, ως εκ τούτου, παραβιάζουν ολοφάνερα την οδηγία ΕΕ 338/1997 της 9ης Δεκεμβρίου 1996 που απαγορεύει την εισαγωγή κητωδών στην Ευρωπαϊκή Ένωση για εμπορικούς κυρίως σκοπούς… Στη δημοσκόπηση που παρήγγειλε πρόσφατα η γαλλική Φιλοζωική Οργάνωση «One Voice» το 81% των Ιταλών δήλωσαν γνώστες του ότι τα δελφίνια που είναι αναγκασμένα να επιδεικνύονται σε παιχνίδια δεν είναι ευτυχισμένα αλλά υποβάλλονται σε βαρύ στρες, το 73% δήλωσε ενάντιο στην αιχμαλωσία των δελφινιών με προορισμό τα Δελφινάρια και τα πάρκα Ψυχαγωγίας, ενώ το 68% επιθυμεί την κατάργηση των Δελφινάριων.
Από τα παραπάνω προκύπτει και η κατάθεση του παρόντος σχεδίου νόμου το οποίο, εάν εγκριθεί θα ευθυγραμμίσει την Ιταλία με εκείνη την, ήδη μεγάλη, ομάδα χωρών που έχουν ήδη λάβει μέτρα υπέρ των κητωδών :
1. Δεν κατέχουν κητώδη σε αιχμαλωσία : Αυστρία, Κύπρος, Τσεχία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Ιρλανδία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ηνωμένο Βασίλειο.
2. Διαθέτουν νομοθεσία που απαγορεύει την κατοχή κητωδών σε αιχμαλωσία : Κύπρος, Σλοβενία, Κροατία.
3. Το 2012 η Ελβετία εισήγαγε νόμο που απαγορεύει την εισαγωγή κητωδών στη χώρα.
4. Η Χιλή, η Κόστα Ρίκα και το Ισραήλ δεν διαθέτουν ειδικό νομοθέτημα αλλά δεν εγκρίνουν εδώ και χρόνια την εισαγωγή κητωδών
5. Τελευταία, το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Ινδίας υπέγραψε την απαγόρευση της σύλληψης και της αιχμαλωσίας αυτών των ζώων».
Η πρόταση νόμου των Ιταλών βουλευτών συγκροτείται από 3 άρθρα.
1. Το πρώτο προβλέπει την απαγόρευση της κατοχής και της χρήσης κητωδών, ορίζοντας την διαδικασία διακοπής της λειτουργίας των 4 Δελφινάριων της χώρας και απαγορεύοντας την δημιουργία άλλων.
2. Το δεύτερο άρθρο στοιχειοθετεί την διαδικασία ανεύρεσης λύσης για την επιστροφή των ζώων στην φύση.
3. Το τρίτο προβλέπει την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τον νόμο.
XVII Κοινοβουλευτική Περίοδος
Πρόταση Νόμου
Με πρωτοβουλία των βουλευτών
Τακκόνι (5 αστέρια), Αρτίνι (5 αστέρια), Μπαζίλιο (5 αστέρια), Κόρντα (5 αστέρια), Κουρρό (5 αστέρια), Φέντι (Δημοκρατικό κόμμα), Φουρνάρι (5 αστέρια), Κανάρλι (5 αστέρια), Γιαννούτσι (5 αστέρια), Μούτσι (5 αστέρια), Προντάνι (5 αστέρια), Ριτσέττο (5 αστέρια), Σκαλφαρόττο (Δημοκρατικό κόμμα), Τζακκανίνι (5 αστέρια)
Διατάξεις σχετικά με την απαγόρευση της απόκτησης, κατοχής και χρήσης κητωδών και της λειτουργίας υφιστάμενων Δελφινάριων
Κατατέθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2013
Άρθρο 1.
(Απαγόρευση απόκτησης, κατοχής και χρήσης κητωδών)
1. Από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος νόμου, απαγορεύεται στις επιχειρήσεις που διατηρούν Δελφινάρια κάθε περαιτέρω απόκτηση κητωδών καθώς και η κατοχή και χρήση κητωδών. Η κατοχή και η απόκτηση κητωδών επιτρέπεται σε επιχειρήσεις που διατηρούν Δελφινάρια αποκλειστικά και μόνο σε σχέση με τις διαδικασίες απομάκρυνσης τους από αυτά σύμφωνα με το άρθρο 2, εδ.3 του παρόντος.
2. Για τους σκοπούς του παρόντος νόμου, ως απόκτηση ζώων νοείται η απόκτηση μέσω ανταλλαγής, δωρεάν παραχώρησης, ενοικίασης, αγοράς ή και αναπαραγωγής αιχμάλωτων ζώων, καθώς και η απόκτηση που προκύπτει από την μεταφορά αιχμάλωτων ζώων μεταξύ διαφορετικών Δελφινάριων ή και Δελφινάριων που ανήκουν στην ίδια επιχείρηση.
Άρθρο 2.
(Απομάκρυνση των κητωδών που κρατούνται στα Δελφινάρια και επανεισαγωγή των κητωδών σε αιχμαλωσία στο φυσικό τους περιβάλλον)
1. Εντός ενενήντα ημερών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος νόμου, οι εταιρείες του άρθρου 1 υποχρεούνται να εκκινήσουν τις διαδικασίες απομάκρυνσης των κητωδών από τις εγκαταστάσεις τους και να κοινοποιήσουν γραπτώς στην Γενική Διεύθυνση Φυσικού και Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Προστασίας του Χώρου και της Θάλασσας και στο Τμήμα Δημόσιας Κτηνιατρικής Υγείας, Διατροφικής Ασφάλειας και Συλλογικών Οργάνων για την Προστασία της Υγείας του Υπουργείου Υγείας, τον συνολικό αριθμό των ζώων που κατέχουν, διευκρινίζοντας, για καθένα από αυτά, το φύλο, την ηλικία, την κατάσταση της υγείας, το κλινικό ιστορικό, την προέλευση και την πιθανή κύηση σε εξέλιξη.
2. Κατόπιν διαβούλευσης με τις οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της προστασίας των ζώων και με τους επαγγελματίες του τομέα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Προστασίας του Χώρου και της Θάλασσας, μέσω Κανονισμού που συντάσσει εντός 6 μηνών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος νόμου, καθορίζει τις παραμέτρους της διαδικασίας για την σταδιακή απελευθέρωση στο φυσικό περιβάλλον των κητωδών που κρατούνταν σε αιχμαλωσία, λαμβάνοντας υπόψη των πιθανών δυσκολιών προσαρμογής τους μετά από παρατεταμένη περίοδο αιχμαλωσίας.
3. Για την εξασφάλιση της τήρησης των ελάχιστων δυνατών συνθηκών ευζωίας των κητωδών κατά την περίοδο της μετάβασης που απαιτείται για την σταδιακή επανεισαγωγή στο φυσικό περιβάλλον, ο Κανονισμός του άρθρου 2, εδαφ. 2 του παρόντος μπορεί να προβλέπει μορφές συνεργασίας με δομές κατάλληλες για την παραμονή των κητωδών οι οποίες θα πρέπει να εγγυώνται :
α) την μη υλοποίηση παραστάσεων με χρήση ζώων και,
β) την τήρηση των ελάχιστων κριτηρίων της Υπουργικής Απόφασης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Προστασίας του Χώρου και της Θάλασσας, της 6ης Δεκεμβρίου 2001, αριθ. 469.
4. Οι διαδικασίες απελευθέρωσης των κητωδών θα πρέπει να πραγματοποιούνται με απόλυτο σεβασμό στην προστασία τους, στην προστασία των ηθολογικών χαρακτηριστικών τους και στην διασφάλιση της ιχνηλασιμότητας τους.
Άρθρο 3.
(Κυρώσεις)
1. Για τις παραβιάσεις της απαγόρευσης του άρθρου 1, εδαφ.1, εφαρμόζεται το άρθρο 544 του κώδικα ποινικής δικονομίας.
2. Οι παραβάσεις του άρθρου 2, εδαφ.1, τιμωρούνται με την αναστολή της άδειας άσκησης της δραστηριότητας για 6 μήνες και με πρόστιμο από 20.000 έως 35.000 ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής, η αναστολή της άδειας άσκησης της ορίζεται στον 1 χρόνο και το πρόστιμο από 25.000 έως 50.000.
3. Τα έσοδα από τις κυρώσεις του παρόντος άρθρου προορίζονται για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 1 και 2.
Το σχέδιο συζητήθηκε ευρέως αλλά δεν έγινε ακόμη νόμος. Ένα χρόνο μετά την κατάθεση του, στις 16 Οκτωβρίου 2014, προωθήθηκε στην Μόνιμη Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής και παραμένει έκτοτε σε αναμονή εξέτασης.
3.
Στις 6 Μαΐου 2017, η Γαλλική Κυβέρνηση δημοσιεύει νόμο με τον οποίο θέτει ουσιαστικά τέλος στα Δελφινάρια και στα «Θαλάσσια Πάρκα» με χρήση όρκας και δελφινιών, ως πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της ολικής απαγόρευσης της αιχμαλωσίας κητωδών.
Ο νόμος φέρει την υπογραφή της Υπουργού Περιβάλλοντος Σεγκολέν Ρουαγιάλ, συζητήθηκε περισσότερους από 20 μήνες, ήλθε σε αντικατάσταση του σχετικού νόμου του 1981, αφαιρεί κάθε δικαίωμα κατοχής σε αιχμαλωσία κητωδών εκτός από τις όρκες και τα δελφίνια που διατηρούνται στις υπάρχουσες δομές, θέτει απαγορευτικούς κανόνες στο θέμα της αναπαραγωγής τους και επιβάλλει 5 κανόνες :
1. Οι επιφάνειες των δεξαμενών των ζώων οφείλουν να αυξηθούν κατά 150%, με μία ελάχιστη επιφάνεια της τάξης των 3.500 τ.μ. για τις όρκες και των 2.000 τ.μ. για τα δελφίνια, με αντίστοιχα ελάχιστα βάθη της τάξης των 11 και 6 μ. αντίστοιχα.
2. Απαγορεύεται η χρήση χλωρίου στο νερό των δεξαμενών οι οποίες, επιπλέον, θα πρέπει να έχουν καταρράκτες, ρεύματα και κυματισμούς του νερού ώστε να μειώνεται, κατά το δυνατό, το στρες των αιχμάλωτων ζώων.
3. Απαγορεύεται η έξοδος των ζώων από το νερό και κάθε επαφή με το κοινό, το δε κοινό δεν μπορεί να κολυμπήσει μαζί τους.
4. Επιβάλλεται ειδική εκπαίδευση στους «tutor». Τα θηλαστικά θα πρέπει να έχουν πραγματικούς βοηθούς.
5. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή των ζώων παρά μόνο εάν το επιτρέπουν οι διαστάσεις των δεξαμενών, σύμφωνα με τον νόμο και εφόσον παρακολουθείται στενά από μια εθνική «Επιτροπή για την Άγρια Φύση σε Αιχμαλωσία».
«Πρόκειται για βήμα ιστορικής σημασίας», δήλωσαν οι εκπρόσωποι των 5 από τις μεγαλύτερες ομάδες ακτιβιστών για την προστασία των ζώων. «Ιστορικό βήμα που θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της «εκτροφής, της ανταλλαγής και των προγραμμάτων εισαγωγής» ή, με λίγα λόγια, το τέλος των παραστάσεων με χρήση κητωδών σε όλη τη χώρα».
Στο μεταξύ, από το 2010 έως σήμερα, η ομάδα των χωρών, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, δεν κατέχουν κητώδη σε αιχμαλωσία ή απαγορεύουν την κατοχή κητωδών σε αιχμαλωσία, διαρκώς διευρύνεται.
- Ο αριθμός των ευρωπαϊκών χωρών της ομάδας έφτασε τις 17 - Ουγγαρία, Κύπρος, Ελβετία, Εσθονία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Αυστρία, Κροατία, Πολωνία, Ιρλανδία, Τσεχία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Νορβηγία, Φιλανδία.
- Παράλληλα, διευρύνεται και η ομάδα των μη ευρωπαϊκών χωρών ανά τη υφήλιο – Ινδία, Χιλή, Κόστα Ρίκα, Ισραήλ, Καναδάς, Ρωσία, Ουρουγουάη, Νικαράγουα, Μαλαισία, Μεξικό, Βιετνάμ.
- 60 από τα 90 Δελφινάρια στην Δυτική Ευρώπη είχαν ήδη κλείσει από το 2018.
Σε αυτά τα 10 χρόνια, οι ιστορική μεταστροφή συνείδησης στο πεδίο των δικαιωμάτων των κητωδών και της ανάγκης οριστικής απαγόρευσης της αιχμαλωσίας τους, δεν φαίνεται να άγγιξε τη χώρα μας. Κινήματα, Οργανώσεις και πολιτικοί φορείς προσπάθησαν επανειλημμένα τα αυτονόητα - το επιστημονικά αποδεκτό και το θεσμικά νόμιμο - αναφορικά με το μοναδικό Δελφινάριο που εξακολουθεί να λειτουργεί ακόμη. Διαμαρτυρίες, καταγγελίες, μηνύσεις, δίκες, επερωτήσεις σε Βουλή και Ευρωβουλή, παρεμβάσεις και γνωμοδοτήσεις ειδικών – επιστημόνων και εγχώριων και διεθνών Οργανώσεων – δεν κατόρθωσαν να επιβάλλουν νόμους, κοινοτικές οδηγίες και επιστημονικές πρακτικές. Και έτσι, η χώρα παρέμεινε, ουραγός, στην επιμονή σε ντροπιαστικές πρακτικές άλλων εποχών. Τουλάχιστον μέχρι πρότινος - https://www.dolphinproject.com/blog/dolphinariums-license-revoked-attica-zoo/?fbclid=IwAR3exlaoj8jlU9JgKai2lTbxnSDhh3NlVOY8806eEWz9gHLkkLhmPhCvm-w
«Οικολογική Συμμαχία για την Περιφέρεια Αττικής».
- Για τον ριζικό αναπροσανατολισμό των πολιτικών της Περιφέρειας.
- Για την διοικητική και πολιτική της αυτονομία.
- Για την «Οικολογική Μετάβαση» σε μία κοινωνία βιώσιμης ευημερίας.
- Για τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον.
contact@oikologiki-symmaxia.gr
