Η οικολογική οπτική θεμελιώνεται στην παραδοχή μιας
άλλης, αναπροσανατολισμένης, πρότασης «ανάπτυξης», που δεν αρκείται στην
προσπάθεια μείωσης των συμπτωμάτων της οικολογικής κρίσης - μέσω ενός ψευδεπίγραφου,
ρηχού, περιβαλλοντισμού - αλλά προχωρά σε μια συνολική κριτική του
μοντέλου της νεωτερικής βιομηχανικής ανάπτυξης και των πολιτικών που την
στηρίζουν, οι οποίες δημιούργησαν και δημιουργούν τις κρίσεις. Πρόκειται για μία πρόταση «βιώσιμης ευημερίας» που
στοχεύει στην μεταστροφή του σημερινού νεωτερικού
μοντέλου κοινωνίας, οικονομίας
και φυσικού περιβάλλοντος
- παραγωγής και
κατανάλωσης
- βάσει των οικολογικών παραδοχών της «κλίμακας»,
της «εγγύτητας»
και της «διάχυσης»
και των προταγμάτων:
- της μέγιστης δυνατής μείωσης
της κατανάλωσης πόρων,
- της μέγιστης δυνατής
κατανάλωσης ανανεώσιμων πόρων και,
- της προστασίας των κοινών
αγαθών - νερό, αέρας, αιγιαλοί, δάση, υγρότοποι, κ.λπ. - και του φυσικού και
πολιτιστικού περιβάλλοντος και πλούτου.
Από αυτή την άποψη, το «ενεργειακό
ζήτημα» προσλαμβάνει μία άλλη, εντελώς διαφορετική, διάσταση,
προγραμματικά διαρθρωμένη μεταξύ της προσπάθειας για :
- τη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση,
- της διάχυτη
αυτάρκεια και,
- την προοδευτική, ολική,
αντικατάσταση των
«βρώμικων» και των αντι-περιβαλλοντικών μεθόδων παραγωγής ενέργειας
με εκείνες μέσω των ΑΠΕ
ελάχιστων περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Η θεώρηση της ενέργειας, γενικά και άκριτα, ως
«λαϊκό δικαίωμα» και «κοινωνικό αγαθό» δεν αποτελεί πρόταγμα της οικολογικής
οπτικής. Η αντιμετώπιση τoυ ενεργειακού ζητήματος, σύμφωνα με την οικολογική
οπτική, οριοθετείτε στο πεδίο της απάντησης στα εξής 3 ερωτήματα :
- «ποια ενέργεια»,
- «πόση ενέργεια» και,
- «με ποιον τρόπο» παράγεται και καταναλώνεται,
παράλληλα με την δραστική επανεξέταση των αναγκών
που «πρέπει» να εξυπηρετηθούν.
Το ενεργειακό ζήτημα, σύμφωνα με την οικολογική οπτική, αντιμετωπίζεται αποκλειστικά και μόνο στο πλαίσιο μιας κοινωνίας
στην οποία η κατανάλωση ενέργειας περιορίζεται σε επίπεδα συμβατά με τη βιωσιμότητα
και η παραγωγή της πραγματοποιείται από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ), αφενός ελάχιστων περιβαλλοντικών επιπτώσεων και αφετέρου το πλησιέστερο δυνατό στο σημείο χρήσης της.
Η οικολογική αντιμετώπιση του ενεργειακού ζητήματος προϋποθέτει,
αποκλειστικά και μόνο, τη κατάρτιση ενός μακροχρόνιου ενεργειακού προγραμματισμού, μέσω
ενός ad hoc εθνικού Σχεδίου Ενεργειακής Πολιτικής
και Στρατηγικής,
σε θέση να καθορίσει το «ποια», το «πόση» και το «με ποιον τρόπο», σε αρμονική συνάρτηση με τα δεδομένα και
τις ιδιαιτερότητες του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Μάχες στην προσπάθεια επιβολής της οικολογικής αντιμετώπισης
του ενεργειακού ζητήματος έχουν δοθεί πολλές και σε διάφορα σημεία της Ευρωπαϊκής
Ηπείρου, εδώ και δεκαετίες. Μάχες από Κινήματα και πολιτικούς φορείς, μάχες
από συλλογικότητες και ενεργούς πολίτες. Μάχες ενάντια στις πρακτικές της
χρεωκοπημένης πολιτικής των μεμονωμένων, αποσπασματικών και ασύνδετων
ενεργειακών στόχων που τίθενται «σωρηδόν» από κάθε λογής πολιτική «ηγεσία», από
την Ευρωπαϊκή Ένωση, από κάθε λογής αρμόδιο ενεργειακού τομέα ή από
ενεργειακές εταιρείες, δημόσιες ή και ιδιωτικές, άσχετα του τύπου του τοπικού ενεργειακού
δυναμικού, με καταστροφικές συνέπειες για τις τοπικές περιβαλλοντικές και
πολιτισμικές ιδιαιτερότητες και με μόνο στόχο το κέρδος.
Ενδεικτικά και
από αυτή την οπτική γωνία, τον Απρίλιο 2016 η ιταλική συλλογικότητα «Εθνική Επιτροπή κατά των φωτοβολταικών
και του αιολικού σε δασικές περιοχές»,
δίνει στη δημοσιότητα μία ανοικτή επιστολή
προς όλους πολιτικούς, όλων των αποχρώσεων, με τίτλο
«ΑΠΕ και ενεργειακή πολιτική». Μια
επιστολή που εγκαλεί στην επείγουσα ανάγκη επαναφοράς του ενεργειακού ζητήματος
στο πεδίο της οικολογικής του αντιμετώπισης, επί ποινή της σίγουρης απώλειας
της βιωσιμότητας των μελλοντικών γενεών, περιβαλλοντικής ποιότητας,
περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και, εν κατακλείδι, της ίδιας της ζωής.
Ανοικτή επιστολή σε
όλους τους πολιτικούς, όλων των αποχρώσεων, γιατί «το περιβάλλον είναι και
πολύχρωμο και ανήκει σε όλους»
Αγαπητά μέλη της «Εθνικής
Επιτροπής κατά των φωτοβολταικών και του αιολικού σε δασικές περιοχές»,
πολίτες και πολιτικοί όλων των αποχρώσεων, εδώ και χρόνια σέρνεται η
αντιπαράθεση «Ορυκτά καύσιμα ή ΑΠΕ» θεωρώντας ότι, γενικά, οι ΑΠΕ
αποτελούν την λύση για το σημαντικό κομμάτι των ενεργειακών μας αναγκών δίχως
όμως να διευκρινίζεται η μεγάλη διαφορά μεταξύ «ΑΠΕ ελάχιστων περιβαλλοντικών
επιπτώσεων» και «ΑΠΕ άλλων τύπων».
Η προστασία της θάλασσας
είναι σωστότατη όπως και η προστασία της Ιερής Μητέρας Γης που μας
προσφέρει σπίτι, φαγητό και ζωή. Στις προεκλογικές εκστρατείες όλοι οι
πολιτικοί υπαινίσσονται τον «επανασχεδιασμό της εθνικής ενεργειακής
πολιτικής» βάσει των ΑΠΕ, δίχως καμία αναφορά στις «ΑΠΕ ελάχιστων
περιβαλλοντικών επιπτώσεων» και στη διαφορά τους από τις άλλες, των
γνωστών, δραματικών επιπτώσεων στο τοπίο και στο περιβάλλον. Είναι σαν
να φοβούνται να κάνουν την οποιαδήποτε αναφορά ίσως γιατί όποιος δοκίμασε να
την κάνει σε διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές βρέθηκε, στην συνέχεια, φιμωμένος.
Αυτό που ζητάμε εδώ και
χρόνια είναι η ανακατεύθυνση της ενεργειακής πολιτικής με αύξηση της χρήσης των
«ΑΠΕ ελάχιστων περιβαλλοντικών επιπτώσεων» και ταυτόχρονο πάγωμα της
χρήσης των ΑΠΕ με τις γνωστές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
- Γιατί ορισμένα κινήματα και πολιτικά
κόμματα δηλώνουν κατά των εξορύξεων σε γη και θάλασσα, γνωρίζοντας τους
σοβαρούς κινδύνους που εγκυμονούν για την υγεία και το περιβάλλον,
αλλά δεν αντιτίθενται στις ΑΠΕ των σοβαρότατων επιπτώσεων για το τοπίο
και το περιβάλλον ;
- Ποια συμφέροντα εμποδίζουν την
ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος απ’ όλες τις μορφές μόλυνσης και την
στροφή προς μία ενεργειακή πολιτική που να ενθαρρύνει την ενεργειακή
αυτονομία όλων των κτιρίων και όχι μόνο των δημόσιων ή των κτιρίων των
επιχειρήσεων, με στόχο την δημιουργία ενός ευρύτατου ενεργειακού δικτύου από ανανεώσιμες
πηγές ελάχιστων περιβαλλοντικών επιπτώσεων ;
Η ανάλυση της βιομηχανικής
ιστορίας της χώρας μας δίνει να καταλάβουμε ότι η βαριά βιομηχανία ήταν πάντα
επικίνδυνη και πάντα βαριά ρυπαίνουσα. Εάν σκεφτούμε την περίπτωση Σεβέζο,
ή εκείνη της Ιλβα, αλλά και τις επιπτώσεις της χρήσης του αμίαντου,
η παρούσα επέλαση των βιομηχανικών ΑΠΕ χρήζει επείγουσας ανάλυσης στο
πλαίσιο ενός εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ των κινημάτων, των συλλογικοτήτων
και των πολιτικών, αποκλειστικά και μόνο με όρους πολιτικής, διανοητικής και
περιβαλλοντικής ειλικρίνειας.
Διάφορες ιατρικές μελέτες
αναφέρουν δεδομένα και μαρτυρίες σχετικά με τις διαταραχές που προκλήθηκαν από
την παρατεταμένη έκθεση σε ένα συγκεκριμένο τύπο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας :
«όσοι ζουν κοντά σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις αιολικού παρουσιάζουν
ενδοκρινικά και νευρολογικά προβλήματα, προβλήματα του συστήματος ακοής,
διαταραχές ύπνου και διαταραχές μάθησης των παιδιών σε σχολική ηλικία». Από
την άλλη μεριά, αρκετές μελέτες προειδοποιούν για την επικινδυνότητα της
θραύσης των φτερών των ανεμογεννητριών. Μαθηματικοί υπολογισμοί
αναφέρουν σε συνέχεια της θραύσης του ρότορα ή της φτερωτής τα κομμάτια της
φτερωτής της ανεμογεννήτριας μπορούν να εκτοξευτούν έως και ένα μίλι από
την εγκατάσταση με σοβαρό κίνδυνο για κάθε τι σε αυτή την απόσταση. Τέλος,
σκεφτείτε την εκτεταμένη αχρήστευση πολύτιμης γεωργικής γης και τις
σοβαρές της επιπτώσεις στην οικο-βιωσιμότητα εκείνων των τόπων
που θα ανακτηθούν πολύ δύσκολα από τις μελλοντικές γενιές δεδομένου ότι θα
πρέπει να αποσύρουν τόνους σίδερου και τσιμέντου που αποτελούν τα θεμέλια των μεγα-ανεμογεννητριών,
ή και τον κίνδυνο για τους πληθυσμούς τον πτηνών, κάθε είδους, της
περιοχής της εγκατάστασης όπως καταγγέλλει η LIPU – Ιταλική Ένωση Προστασίας Πτηνών
και ο συντριπτικός αριθμός των περιβαλλοντικών οργανώσεων όλης της χώρας.
Ως εκ τούτου και δεδομένου
ότι :
α. στον τομέα του κυνηγιού ο νόμος
ρυθμίζει τις περιόδους κατά την οποία επιτρέπεται προκειμένου να προστατευθούν
οι ευαίσθητες φάσεις φωλιάσματος και αναπαραγωγής των πουλιών,
β. τα αιολικά δεν έχουν περιόδους παύσης
ώστε να συμβάλλουν στην προστασία των ευαίσθητων φάσεων φωλιάσματος και
αναπαραγωγής των πουλιών, εκθέτοντας τα σε μόνιμο κίνδυνο,
γ. έχει ξεπεραστεί από το 2014 το όριο
παραγωγής ενέργειας ΑΠΕ που αντιστοιχεί στην Ιταλία για το 2020 κατά την οδηγία
2009/28/ΕΕ – 17%,
δ. χάριν στις νέες τεχνολογίες ΑΠΕ,
ελάχιστου περιβαλλοντικού αποτυπώματος, είναι δυνατή η αλλαγή προσανατολισμού
της εθνικής ενεργειακής πολιτικής, στη κατεύθυνση ενός υγιούς
επαναπρογραμματισμού με όρους προστασίας της βιοποικιλότητας, υλοποιήσιμου μόνο
ως αποκλειστική επένδυση στο πεδίο της ενεργειακής αυτονομίας κάθε κτιρίου μέσω
ισχυρών φορολογικών κινήτρων,
ε. ο αναπροσανατολισμός της βιομηχανίας
στην κατεύθυνση της ενεργειακής αυτοπαραγωγής και αυτονομίας των βιομηχανικών
μονάδων, με χρήση τεχνολογιών ΑΠΕ ελάχιστων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, θα
σημάνει μία σημαντική αύξηση των θέσεων εργασίας στο πεδίο της παραγωγής και
της συντήρησης τους, παράλληλα με την προοδευτική μείωση της δημόσιας δαπάνης και
τη ταυτόχρονη την μείωση των λογαριασμών και αύξηση της ευημερίας και της
ποιότητας ζωής για όλους,
στ. η αλλαγή προσανατολισμού στην
κατεύθυνση των «ΑΠΕ ελάχιστων περιβαλλοντικών επιπτώσεων» είναι, επιπλέον,
απόλυτα συμβατή με τους νόμους και τις κοινοτικές οδηγίες περί προστασίας του
τοπίου και του περιβάλλοντος και,
ζ. οι πολίτες έχουν την δικαιοδοσία
παρέμβασης στις πολιτικές και διοικητικές επιλογές, χάριν της Σύμβασης του Άαρχους,
ενώ δικαιούνται της ελεύθερης έκφρασης της βούλησης τους μέσω της διαδικασίας
δημοψηφίσματος,
θεωρούμε σκόπιμο να
απαιτήσουμε απ’ όλους τους πολιτικούς, όλων των αποχρώσεων, να επιλέξουν τις
σωστές πολιτικές στο πεδίο της επαναξιολόγησης της εθνικής ενεργειακής
πολιτικής από την σκοπιά του σεβασμού όλων των έμβιων και όλων των αρχών
που στηρίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση : αποτελεσματικότητα, οικονομία,
αποδοτικότητα, ηθική, περιβαλλοντική δικαιοσύνη.
Σε ένα σύστημα
πολιτικο-ενεργειακών κανόνων σε συνεχή εξέλιξη, η «Εθνική Επιτροπή κατά των
Φωτοβολταικών και του Αιολικού σε δασικές περιοχές», εκφράζει την οπτική
της σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος αποκλειστικά και μόνο από
οικολογικής άποψης. Η υιοθέτηση οικολογικών επιλογών και, κατ’ ακολουθία,
επιλογών σεβασμού του περιβάλλοντος, σημαίνει επιλογές υπέρ της βιωσιμότητας
των μελλοντικών γενεών και επιλογές που επενδύουν σε περιβαλλοντική ποιότητα
για τον κόσμο των παιδιών μας, χάρη σε όλους αυτούς που επιλέγουν καθημερινά
την οικολογία, την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και, εν κατακλείδι, την ίδια τη
ζωή.
Εθνική Επιτροπή κατά
των Φωτοβολταικών και του Αιολικού σε δασικές περιοχές
13 Απριλίου 2016
