Aκτοπλοϊκές μεταφορές ζωντανών ζώων : #NoAnimalLeftBehind *

Η πρόσφατη υπόθεση της πρόσδεσης πλοίου με 7.800 πρόβατα και ένα αριθμό βοοειδών στο λιμάνι της Ελευσίνας και της μεταφόρτωσης τους σε άλλο πλοίο για τον τελικό προορισμό, θέτει για μια ακόμα φορά στο πολιτικό προσκήνιο το δραματικό πρόβλημα των ακτοπλοϊκών μεταφορών ζωντανών ζώων. Με εμπορικά πλοία «black list», «υψηλού / πολύ υψηλού κινδύνου», ακατάλληλα για αυτή τη χρήση και, σχεδόν πάντα, δίχως τα επιβαλλόμενα πρότυπα ασφάλειας, εκατομμύρια ζώων υποβάλλονται ετησίως σε μαρτυρικά ταξίδια – οδύσσειες, ακόμη και 15 ημερών, από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σε χώρες ως επί το πλείστο της Μέσης Ανατολής. Το γεγονός ότι βοοειδή και τα 7.800 πρόβατα μεταφορτώθηκαν τάχιστα από το ένα πλοίο στο άλλο, «συσκευασμένα» σε κοντέινερ με χρήση γερανού, δεν αποτελεί παρά μια από τις επαίσχυντες πτυχές της διαχείρισης των παραγωγικών ζώων στο πεδίο της μεταφοράς τους, με πλήρη καταστρατήγηση των αναγνωρισμένων δικαιωμάτων τους ως «συναισθανόμενων όντων», των σχετικών Συμβάσεων και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

-------------------------------------------

1. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξάγει ακτοπλοϊκώς γύρω στα 2 εκατομμύρια προβάτων και βοοειδών ετησίως, κυρίως στην Τουρκία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
2. Πρόκειται για μια πραγματική οδύσσεια στην οποία υποβάλλονται αυτά τα ζώα καθώς το ταξίδι διαρκεί από 5 έως 8 ημέρες ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπερβεί και τις 15.
3. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η μεταφορά των ζώων πραγματοποιείται με πεπαλαιωμένα πρώην φορτηγά πλοία, μέσου όρου ζωής της τάξης των 35 ετών, τη στιγμή που μετά από τα 12 χρόνια τα πλοία θεωρούνται «υψηλού κινδύνου».
α. Σχεδόν όλα τα πλοία αυτής της κατηγορίας φέρουν σημαίες «black list» σύμφωνα με τα διεθνή στάνταρτ της Paris MoU – οργάνωσης των λιμενικών διοικήσεων 27 κρατών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, που έχει ως σκοπό τον έλεγχο των πλοίων που προσεγγίζουν στα λιμάνια τους αναφορικά με την τήρηση ή μη των πρότυπων ασφάλειας, περιβάλλοντος και συνθηκών εργασίας. Πρόκειται για πλοία «υψηλού / πολύ υψηλού κινδύνου» τόσο για τα ζώα που μεταφέρουν όσο και για την ασφάλεια ναυσιπλοΐας, για το πλήρωμα και, εν κατακλείδι, για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
β. Κατά το 90% των περιπτώσεων, αυτά τα πλοία είναι ταξινομημένα από άγνωστους Νηογνώμονες, που δεν είναι μέλη της Διεθνούς ένωσης Νηογνωμόνων – IACS.
 
Μεταξύ του 2014 και του 2017, οι οργανώσεις «Animal Welfare Foundation» και «Tier Schutz Bundzurich» πραγματοποίησαν αυτοψίες σε 9 περιπτώσεις πλοίων αυτής της κατηγορίας. Στις 8 περιπτώσεις η αυτοψίες πραγματοποιήθηκαν πριν και κατά την διάρκεια φόρτωσης των ζώων, ενώ στη 1 κατά την διάρκεια του ταξιδιού του πλοίου από την Ευρώπη στην Αίγυπτο. Όπως αναμενόταν, τα αποτελέσματα των αυτοψιών ήταν κάτι περισσότερο από τραγικά, ίσως περισσότερο από τα γνωστά των χερσαίων μεταφορών των ζώων. Εκτός από την χρήση ηλεκτρικών βουκέντρων από τους οδηγούς των οχημάτων που τα μεταφέρουν στο λιμάνι και από το προσωπικό του λιμανιού, που απαγορεύεται ρητά από την Οδηγία 1/2005/ΕΕ, διαπιστώθηκε η διάπραξη και άλλων, πολυάριθμων και σοβαρών, παραβάσεων της Οδηγίας.
 

Η Οδηγία 1/2005/ΕΕ, ορίζει ρητά ότι «οι συνθήκες μεταφοράς των ζώων δεν πρέπει να τα εκθέτουν σε περιττούς τραυματισμούς και ταλαιπωρία». Ειδικότερα, η Οδηγία αφιερώνει 2 άρθρα μόνο για την ακτοπλοϊκή μεταφορά :

α. Το άρθρο 9 ορίζει ότι όλα τα πλοία που μεταφέρουν ζώα στην Ευρώπη θα πρέπει να διαθέτουν πιστοποιητικό επιθεώρησης ως προς την καταλληλότητα για αυτό το τύπο μεταφοράς, κυρίως όσο αφορά τις απαιτήσεις εξαερισμού, το σύστημα ποτίσματος των ζώων, την αποθήκευση γλυκού νερού, το σύστημα αποχέτευσης, την ποιότητα του χώρου που προορίζεται για τα ζώα και το σύστημα παρακολούθησης και συναγερμού.
β. Το άρθρο 20 ορίζει ότι η αρχή διαχείρισης του ευρωπαϊκού λιμένα άφιξης/αναχώρησης οφείλει :
- να επιθεωρήσει το πλοίο πριν από την φόρτωση των ζώων για να επαληθεύσει, μεταξύ άλλων, ότι το πλοίο είναι κατασκευασμένο και εξοπλισμένο για τον αριθμό και το είδος των ζώων που μεταφέρει και,
- να ελέγξει ότι, πριν και κατά την διάρκεια της διαδικασίας φόρτωσης/εκφόρτωσης, τα ζώα είναι σε θέση να ταξιδεύσουν ή να συνεχίσουν το ταξίδι.
Η ειρωνεία είναι ότι οι παραπάνω έλεγχοι/επιθεωρήσεις ανατίθενται συχνά σε κτηνίατρους που, προφανώς, δεν είναι σε θέση να προβούν στις αναγκαίες τεχνικές εκτιμήσεις σχετικά με τα απαραίτητα χαρακτηριστικά και τον εξοπλισμό του πλοίων. Ως εκ τούτου, χορηγούνται πιστοποιητικά ελέγχων καταλληλότητας εκτός προτύπων και επιτρέπονται αναχωρήσεις σε πλοία ακατάλληλα να μεταφέρουν ζώα και επικίνδυνα για τη ναυσιπλοΐα στις θάλασσες μας. Επί πλέον, η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν προβλέπει την υποχρεωτική παρουσία κτηνίατρου στο πλοίο ούτε και την τήρηση μητρώου ζώων που καταλήγουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Τα ζώα που τυχόν πεθάνουν πετιούνται στη θάλασσα και, ως εκ τούτου, δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία σχετικά με τα ποσοστά επιβίωσης κατά τη διάρκεια αυτού του τύπου μεταφορών.
 

Την Οδηγία 1/2005/ΕΕ συμπληρώνουν :

α. Η απόφαση C-424/13 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία η Οδηγία 1/2005/ΕΕ οφείλει να εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις που ο προορισμός του πλοίου είναι μία τρίτη χώρα, εκτός ΕΕ, καθόσον η ευζωία των ζώων οφείλει να διασφαλίζεται για όλο το ταξίδι και σε κάθε περίπτωση.

β. Η Οδηγία 16/2009/ΕΕ που καθορίζει τους ελέγχους που πρέπει να διενεργούνται σε πλοία τρίτων χωρών με την άφιξη τους σε ευρωπαϊκό λιμάνι και στόχο τον περιορισμό της χρήσης όσων δεν ανταποκρίνονται στα στάνταρτ ασφάλειας ναυσιπλοΐας και προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος των Διεθνών Συμβάσεων.
Όσο αφορά την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου, δεδομένου ότι έχει διαπιστωθεί ότι καταστρατηγείται η Οδηγία 1/2005/ΕΕ αναφορικά με την ευζωία των ζώων στα λιμάνια των παραπάνω τρίτων χωρών αμέσως μετά την άφιξη τους, οι αρμόδιες αρχές του κράτους αναχώρησης ΕΕ θα πρέπει ή να απαγορεύουν αυτές τις μεταφορές ή να αιτούν αλλαγή στο σχέδιο της μεταφοράς, σε άλλα λιμάνια, έτσι ώστε να εγγυάται η πλήρης εφαρμογή της Οδηγίας. Αναφορικά δε με την ελλιπή προσαρμογή στην Οδηγία 16/2009/ΕΕ και της περίπτωσης πλοίων που παραβιάζουν σοβαρά την ευρωπαϊκή νομοθεσία, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του πληρώματος, των ζώων που μεταφέρουν και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, είναι χαρακτηριστική η περίπτωση πλοίου με σημαία Παλάου που μετέφερε 15.000 πρόβατα, το οποίο ανατράπηκε στη Μαύρη θάλασσα το 2017 και το οποίο προέκυψε ελλιπές ελέγχων.
 

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία προστασίας της ευζωίας των ζώων κατά την οδική, αεροπορική, σιδηροδρομική και ακτοπλοϊκή μεταφορά τους, θεμελιώνεται εξολοκλήρου στην Συνθήκη της Λισαβώνας και στην αποδοχή των ζώων ως «συναισθανόμενων όντων» και όχι ως αντικειμένων. Αποτελεί κατάκτηση και απαιτεί την αυστηρή τήρηση και εφαρμογή της, σε όλους τους Κανονισμούς και όλες τις Οδηγίες της, ενισχυμένη με ορισμένες κριτικές διατάξεις στην αναγκαιότητα των οποίων επιμένει από καιρό ο κόσμος που δραστηριοποιείται στο πεδίο της προστασίας των δικαιωμάτων των ζώων :
1. Απαγόρευση των μεταφορών μεγάλης διάρκειας - Μείωση του χρόνου μεταφοράς ζωντανών ζώων σε τουλάχιστον 8 ώρες και 4 για τα πουλερικά.
2. Αυστηροποίηση των κανόνων μεταφοράς - Απαγόρευση μεταφοράς έγκυών ζώων, μεταφορά μόνο απογαλακτισμένων ζώων, απαγόρευση μεταφορών σε θερμοκρασίες μικρότερες των 5^ο και μεγαλύτερες των 25^ο.
3. Απαγόρευση των μεταφορών σε τρίτες χώρες - Πρόκειται για μεταφορές ασυμβίβαστες με την ευζωία των ζώων, συχνά στο επίκεντρο σοβαρών ατυχημάτων. Οφείλουν να καταργηθούν άμεσα.
4. Αύξηση του αριθμού των ελέγχων δίχως προειδοποίηση και αυστηροποίηση των κυρώσεων.

* Από : AnimalEquality Italia, Μανουέλα Τζιακομίνι, Νομικός Δικαιωμάτων Ζώων, «Από την Ευρώπη σε τρίτες χώρες. Το ακτοπλoϊκò ταξίδι εκατομμυρίων ζώων»

«Οικολογική Συμμαχία για την Περιφέρεια Αττικής».
- Για τον ριζικό αναπροσανατολισμό των πολιτικών της Περιφέρειας.
- Για την διοικητική και πολιτική της αυτονομία.
- Για την «Οικολογική Μετάβαση» σε μία κοινωνία βιώσιμης ευημερίας.
- Για τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον.
contact@oikologiki-symmaxia.gr
https://oikosymmaxia.blogspot.com