Το Αμερικανικό Μινκ (Neovison vison) εισάχθηκε στην Ελλάδα και εκτρέφεται σε Καστοριά
και Σιάτιστα για τη γούνα του, γνωστή ως «γούνα βιζόν» (1). Πρόσφατα
εντοπίστηκε ένα άτομο του είδους να κολυμπά στον ποταμό Κηφισό, εντός Αττικής. Σε αντίθεση με άλλα είδη Μουστελίδων που μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να διατηρηθούν ως κατοικίδιο, το μινκ είναι ένα ζώο απόλυτα άγριο, ημιυδρόβιο, που δεν εξημερώνεται. Εάν το ζώο
στο Κηφισό είναι όντος μινκ και όχι κάποιο άλλο είδος Μουστελίδας, δυο είναι μόνο τα πιθανά
σενάρια:
2. Η ενεργητική μετακίνησή του από λίμνες και υγρότοπους της βορείου Ελλάδος που αποικήθηκαν από μινκ που διέφυγαν από εκτροφεία ή απελευθερώθηκαν στη φύση από ακτιβιστές (50.000 μινκ το 2010 (2). Σε αυτή τη περίπτωση (που ευχόμαστε να μην επιβεβαιωθεί), πιθανόν να πρόκειται για διασπορά του είδους σε αποστάσεις που δεν είχαμε αντιληφθεί και όχι για μεμονωμένο περιστατικό.
Ως ξενικό, χωροκατακτητικό (3) και σαρκοφάγο θηλαστικό, το μινκ είναι πολύ επικίνδυνο για την τοπική πανίδα (πτηνά,
θηλαστικά, αμφίβια, κ.α.) και διαταράσσει αισθητά τα οικοσυστήματα στα οποία
εισβάλλει. Στις περιοχές που έχει ήδη εξαπλωθεί,
οι ζημιές που έχει προκαλέσει στην αυτόχθονη πανίδα είναι ανυπολόγιστες.
Τι έπεται
όσον αφορά το Μινκ του Κηφισού;
Στη συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει
ιδανικά να συλληφθεί το ζώο και να ελεγχθεί η ευρύτερη περιοχή για το αν υπάρχουν
και άλλα του είδους του. Αν υπάρχουν, θα πρέπει να γίνει προσπάθεια σύλληψης
και απομάκρυνσης από το ήδη υποβαθμισμένο οικοσύστημα της περιοχής, προτού να
πληγεί περισσότερο η αυτόχθονη βιοποικιλότητα. Οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν επίσης
να προσπαθήσουν να ιχνηλατήσουν την προέλευσή του ζώου, διενεργώντας τους απαραίτητους
ελέγχους στα εκτροφεία. Θυμίζουμε ότι πολλά εκτροφεία ευθανάτωσαν τα μινκ κατά τη
διάρκεια του κορονοϊού, ενώ, για λόγους δημόσιας υγείας, να πολλές ευρωπαϊκές χώρες
προχώρησαν στην αναστολή ή την οριστική απαγόρευση της παραγωγής γούνας.
Όσον
αφορά τη διαχείριση των περιστατικών χωροκατακτητικών ειδών, υπάρχουν σαφείς ευρωπαϊκές οδηγίες. Για
παράδειγμα:
2. Στον κανονισμό της Ε.Ε. (4) για την «Προστασία της βιοποικιλότητας από χωροκατακτητικά ξενικά είδη», ορίζεται ότι «Εντός 3 ετών από τη συμπερίληψη των ειδών στους καταλόγους, τα κράτη μέλη πρέπει να καταρτίσουν και να υλοποιήσουν σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση των κύριων διαδρομών διασποράς IAS στις επικράτειές τους. Σκοπός είναι η αποτροπή της ακούσιας εισαγωγής και διασποράς στις επικράτειές τους IAS που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο» και «Μετά από κάθε νέα παρατήρηση (πρώτη παρατήρηση ή πρώτη παρατήρηση μετά από εξάλειψη) IAS σε κράτος μέλος ή σε τμήμα της επικράτειάς του, πρέπει να εξαλείφεται γρήγορα.»
Ως φορείς για τη Προστασία της Αγριας Ζωής αλλά και ως απλοί πολίτες, θεωρούμε σαφές ότι αυτό που πρέπει να
εξαλειφθεί γρήγορα είναι η ίδια η βιομηχανία γούνας, που είναι η πηγή του προβλήματος. Ασφαλώς
το μινκ αποτελεί απειλή για την αυτόχθονη πανίδα. Όμως, και η αντιμετώπιση ενός
άγριου ζώου που παλεύει να επιβιώσει, ως μικρόβιο που πρέπει να εξαλειφθεί, βλάπτει
την ηθική μας.
Όπως και οι περισσότεροι πολίτες της ΕΕ αντιλαμβανόμαστε
την παραγωγή γούνας ως μια αναχρονιστική, ανεπίτρεπτα βάναυση και αιματηρή
οικονομική δραστηριότητα που πρέπει να καταργηθεί. Πάνω από ένα εκατομμύριο
υπογραφές έχουν ήδη συγκεντρωθεί για τη κατάργηση της γούνας στην Ευρώπη οι οποίες
θα κατατεθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε μια από τις πιο δυναμικές Πρωτοβουλίες
Ευρωπαίων Πολιτών των τελευταίων ετών. Σας καλούμε να την υπογράψετε και εσείς : https://hellenicanimalwelfare.org/campaigns-fur-free-europe/
2. Στον κανονισμό της Ε.Ε. (4) για την «Προστασία της βιοποικιλότητας από χωροκατακτητικά ξενικά είδη», ορίζεται ότι «Εντός 3 ετών από τη συμπερίληψη των ειδών στους καταλόγους, τα κράτη μέλη πρέπει να καταρτίσουν και να υλοποιήσουν σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση των κύριων διαδρομών διασποράς IAS στις επικράτειές τους. Σκοπός είναι η αποτροπή της ακούσιας εισαγωγής και διασποράς στις επικράτειές τους IAS που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο» και «Μετά από κάθε νέα παρατήρηση (πρώτη παρατήρηση ή πρώτη παρατήρηση μετά από εξάλειψη) IAS σε κράτος μέλος ή σε τμήμα της επικράτειάς του, πρέπει να εξαλείφεται γρήγορα.»
Πηγές:
1. https://www.researchgate.net/publication/354676901_The_distribution_of_American_mink_Neovison_vison_in_Greece
2. https://www.alphafm.gr//η-απελευθέρωση-των-γουνοφόρων-μινκ-εί/
3. https://www.nobanis.org/globalassets/speciesinfo/n/neovison-vison/neovison_vison_final.pdf
4. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=LEGISSUM:200701_1
