Μετά τον Πόρο και τα όμορφα Μέθανα ετοιμάζονται να δεχθούν την επιδρομή των καταστροφικών Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών - ΠΟΑΥ που απειλούν να μετατρέψουν τον Αργοσαρωνικό σε ένα απέραντο, θλιβερό, ιχθυοτροφείο. Έτοιμη η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων - ΣΜΠΕ μιας ΠΟΑΥ, που στοχεύει στην κάλυψη 30.350 στρεμμάτων θαλάσσιου χώρου από τα το ακρωτήρι της Κρασοπαναγιάς στα Μέθανα έως τα παράκτια μέτωπα της Αργολίδας και της Αρκαδίας, κατατέθηκε προς έγκριση προχθές, 29 Οκτωβρίου 2024, στην 20η/2024 Συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής.
Κάθε προσπάθεια ανάλυσης της εν λόγω «Μελέτης» αποτέλεσε βάσανο, άσκοπη και περιττή :
- Όχι τόσο για την τραγική αναισθησία επενδυτών και μελετητών, που προτείνουν την εγκατάσταση ψαρο-κλουβιών γύρω από το ακρωτήρι της ιστορικής Κρασοπαναγιάς,
- όχι για την αίσθηση της τραγικής αντίληψης της πραγματικότητας ως «νεκρής φύσης», διαχειρήσιμης κατά το δοκούν, που φαίνεται να τους διακατέχει,
- ούτε και για την αποκάλυψη της προσπάθειας να χρησιμοποιήσουν παλαιότερα νομοθετικά δεδομένα των ισχυόντων για να καλύψουν το παράνομο των εγκαταστάσεων της υδατοκαλλιέργειας σε περιοχή NATURA που εσωκλείει λειμώνες,
όσο για την πολλοστή επιβεβαίωση της επικίνδυνης αναλγησίας του πολιτικού συστήματος που, παρά την δραματική συγκυρία της πολύπλευρης ρήξης των οικολογικών ισορροπιών, εξακολουθεί να κρατά σε χρήση τον παρωχημένο νόμο Χωροθέτησης των Υδατοκαλλιεργειών του Νοεμβρίου 2011 - Κ.Υ.Α 31722/4-11-2011 περί «Έγκρισης Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Υδατοκαλλιέργειες» - που αποτελεί μία από τις αιτίες της συστηματικής καταστροφής των θαλασσών μας.
Σε αυτή την οικοκτόνα νομοθετική ρύθμιση και στην εσκεμμένη έλλειψη των θεσμικών δικλείδων που απαιτεί κάθε «φυσιολογική» αδειοδότηση εγκατάστασης υδατοκαλλιεργειών, επικεντρώνεται η παρακάτω εισήγηση η οποία συντάχθηκε από τον υπογράφοντα στο όνομα του Πανελλήνιου Δικτύου για την Προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος από τις Υδατοκαλλιέργειες – ΑΚΤΑΙΑ και παρουσιάστηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο κατά το ήμισυ από την ανεξάρτητη Σύμβουλο Ελένη Αβραμοπούλου, καθόσον το Προεδρείο της Περιφερειακής Διοίκησης (sic !!!) την ανάγκασε να διακόψει εν μέσω καγχασμών (sic !!!), ήσυχο ότι δεν τους ενδιαφέρει να γνωρίζουν τίποτα παραπάνω καθόσον η όποια απόφαση θα οδηγηθεί μαθηματικά στον κάλαθο των άχρηστων εάν κριθεί από τους κυβερνήτες «ασύμφορη», δεδομένης της γνωμοδοτικής, μη αποφασιστικής, αρμοδιότητας της Περιφέρειας.
-------------------------------------------------------------------------------
Παρέμβαση σχετικά με το θέμα 29 της ΗΔ της 20ης/2024 Συνεδρίασης του ΠΕ.ΣΥ. Αττικής περί της «Γνωμοδότησης επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τον χαρακτηρισμό και τηv οριοθέτηση Περιοχής Οργανωμέvης Αvάπτυξης Υδατοκαλλιεργειώv (Π.Ο.Α.Υ.) στην Π.Α.Υ. Α9 (Μέθανα – Τροιζηνία) της Π.Ε. Νήσων.
Μολονότι η γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου θα είναι αρνητική, καταθέτουμε κάποια στοιχεία, ενδεικτικά της οικοκτόνας πολιτικής για τις υδατοκαλλιέργειες που ακολουθεί η χώρα μας, μοναδική στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής κοινότητας.
1. Είναι δυνατό να αδειοδοτούνται εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειες ελλείψει Εθνικού Θαλάσσιου Χωροταξικού, κατά τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς «καίριο εργαλείο για τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλάσσιων περιοχών και των παράκτιων περιφερειών» ;
2. Είναι δυνατό να αδειοδοτούνται υδατοκαλλιέργειες ελλείψει της θεσμοθέτησης πλήρων Σχεδίων Διαχείρισης των προστατευόμενων χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της χώρας που καταλαμβάνουν το 28% και το 22% του χώρου της αντίστοιχα ;
3. Είναι δυνατό να αδειοδοτούνται υδατοκαλλιέργειες ελλείψει της λεπτομερούς χαρτογράφησης και ανάλυσης των προστατευόμενων πολύτιμων λιβαδιών Ποσειδωνίας ;
4. Είναι δυνατό να αδειοδοτούνται υδατοκαλλιέργειες δίχως την έστω και ελάχιστη προσέγγιση στις έννοιες της ανθεκτικότητας και της ανάκαμψης και, κατ’ ακολουθία, στις πολυεπίπεδες πολιτικές της Οικολογικής Μετάβασης που επιβάλλουν οι οδηγίες και οι επιταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ;
Και όμως, ελλείψει όλων των παραπάνω, αδειοδοτούνται εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας σύμφωνα με τα παρακάτω «Κριτήρια Χωροθέτησης» που, μέρα με την ημέρα, αποδεικνύονται παντελώς παρωχημένα εάν όχι οικοκτόνα :
α) 50 μ. η ελάχιστη απόσταση από την ακτογραμμή.
β) 18 μ. το ελάχιστο επιτρεπόμενο βάθος θάλασσας στην περιοχή της εγκατάστασης.
γ) 1.000 μ. η ελάχιστη απόσταση από τουριστική μονάδα και από υφιστάμενες ή προγραμματιζόμενες οικιστικές αναπτύξεις τα οποία όμως γίνονται 500 μ. εφόσον δεν υπάρχει οπτική επαφή.
δ) 1.000 μ. η απόσταση από βιομηχανικές μονάδες και εξορυκτικές εγκαταστάσεις.
ε) 1.000 μ. η απόσταση από λιμενικές εγκαταστάσεις διακίνησης πετρελαιοειδών και από βιομηχανικές μονάδες που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους θαλάσσιας ρύπανσης.
στ) 500 μ. η απόσταση από καταδυτικά πάρκα και παραλίες κολύμβησης που βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση.
ζ) 0 μ. η απόσταση από τα όρια των λιβαδιών Ποσειδωνίας, μόνο όταν αυτά βρίσκονται εντός προστατευόμενων περιοχών NATURA, μολονότι αυτά δεν είναι θεσμικά χαρτογραφημένα και λείπει η θεσμοθέτηση των Σχεδίων Διαχείρισης των προστατευόμενων χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών.
η) Κανένας νομικός περιορισμός αναφορικά με τη σχέση των εγκαταστάσεων υδατοκαλλιέργειας και των Ενάλιων Αρχαιολογικών Χώρων, ο ορισμός της οποίας επαφίεται στην κρίση των αρμόδιων αρχαιολογικών υπηρεσιών.
Δύο είναι οι τύποι των μεθόδων υδατοκαλλιέργειας : η εντατική / βιομηχανική και η εκτατική που βασίζεται εξολοκλήρου στην χρήση των φυσικών πόρων συνδυάζοντας την οικονομική απόδοση με τη διατήρηση και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Όταν όμως υιοθετείται η εντατική / βιομηχανική μέθοδος, οι Πολιτείες που σέβονται τον εαυτό τους, τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Συμβάσεις και Συμφωνίες, τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες, τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς και την διεθνή εμπειρία, λειτουργούν στο πλαίσιο της επονομαζόμενης ηθικής υδατοκαλλιέργειας και θέτουν αυστηρά κριτήρια χωροθέτησης προς πραγματικό όφελος του περιβάλλοντος, της κοινωνικής συνοχής και των τοπικών οικονομιών.
Για παράδειγμα, παραθέτουμε τα κριτήρια χωροθέτησης υδατοκαλλιεργειών μιας Περιφέρειας κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δεν επικαλείται στα χαρτιά και σε εκδηλώσεις την περιώνυμη προστασία του περιβάλλοντος αλλά την επιχειρεί στην πράξη.
α) 2 χλμ. η ελάχιστη απόσταση των εγκαταστάσεων υδατοκαλλιέργειας από την ακτογραμμή.
β) 25 μ. το ελάχιστο επιτρεπόμενο βάθος θάλασσας στην περιοχή της εγκατάστασης αλλά με απόσταση της βάσης των κλωβών από τον πυθμένα τουλάχιστον 5 μ.
γ) 1 χλμ. η απόσταση από τα όρια λιβαδιών Ποσειδωνίας, που μπορεί να ανέλθει και σε 2 χλμ. ανάλογα με τον τύπο του λιβαδιού, τα τοπικά θαλάσσια ρεύματα κ.λπ.
δ) 3 χλμ η απόσταση από τα όρια των θαλάσσιων περιοχών NATURA (Τόποι Κοινοτικής Σημασίας, Ζώνες Ειδικής Προστασίας) και 2 χλμ από τα όρια των παράκτιων προστατευόμενων περιοχών.
ε) 1 χλμ η απόσταση από την περίμετρο Ενάλιων Αρχαιολογικών Χώρων και ενάλιων τόπων ιστορικής και πολιτιστικής αξίας.
στ) 3 χλμ από τα όρια οικιστικών συνόλων και περιοχών τουριστικού χαρακτήρα.
ζ) 3 χλμ από τις διαδρομές πλοίων και από λιμένες με σημαντική κυκλοφορία σκαφών και υψηλό επίπεδο μόλυνσης.
η) 3 χλμ. από εκβολές ποταμών, ρεμάτων ή χειμάρρων.
θ) 3 χλμ. από ευαίσθητες περιοχές, όπως οι υγρότοποι.
ι) 5 χλμ. από την περίμετρο βιομηχανικών πόλων.
ια) 10 χλμ από τόπους εθνικής σημασίας.
ιβ) 10 χλμ από χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές που χαρακτηρίζονται από βαριά υποβάθμιση ή σοβαρές αλλαγές των περιβαλλοντικών ισορροπιών τους.
ιγ) 4χλμ. η απόσταση μεταξύ εγκαταστάσεων ιχθυοκαλλιέργειας για την αποφυγή των σωρευτικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και για τον περιορισμό της πιθανότητας μετάδοσης ασθενειών μεταξύ των εκτρεφόμενων.
«Ενώ φαίνεται πως οι γειτονικές χώρες αποφασίζουν και μετακινούν τις ιχθυοκαλλιέργειες σε ανοιχτές θάλασσες και σε βάθη 50 μέτρων και πάνω, το ελληνικό κράτος πυροβολεί για μία ακόμη φορά το πόδι του, επιτρέποντας με το πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού τα πάντα. Οπουδήποτε.», σημείωνε τον Νοέμβριο 2011 η Green Peace αναφορικά με την θεσμοθέτηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Υδατοκαλλιέργειες που ισχύει αναλλοίωτο έως σήμερα. Και συνεχίζει να πυροβολεί ακόμη και σήμερα, θα λέγαμε, όχι μόνο το πόδι του αλλά και τα πόδια του περιβάλλοντος και του φορολογούμενου πολίτη.
Για το Πανελλήνιο Δίκτυο για την Προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος από τις Υδατοκαλλιέργειες - ΑΚΤΑΙΑ
Γιώργος Δημητρίου
πρ. Περιφερειακός Σύμβουλος
«ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ για την ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ»
«Οικολογική Συμμαχία».
- Για την «Οικολογική Μετάβαση» σε μία κοινωνία βιώσιμης ευημερίας.
- Για τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον.
- Για ένα κόσμο που μπορεί να γίνει.
