Από την εισήγηση της «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ» αναφορικά με τον «Απολογισμό Πεπραγμένων Περιφέρειας Αττικής 2021» της 7ης Ειδικής Συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου της 17.03.2021
Αποτελεί γεγονός ότι, 50 χρόνια μετά από την εκκίνηση της διαδικασίας διαμόρφωσης του προφίλ της σύγχρονης Περιφέρειας, η συντριπτική πλειοψηφία των Περιφερειών της δυτικής Ευρώπης έχει κατακτήσει την διοικητική, λειτουργική, οικονομική και πολιτική αυτονομία, στο πλαίσιο του Συντάγματος και του νόμου των κρατών μελών αναφοράς.
50 χρόνια μετά από την εκκίνηση της διαδικασίας διαμόρφωσης του προφίλ της σύγχρονης Περιφέρειας, μέσω διαδοχικών Παγκόσμιων και Πανευρωπαϊκών Διασκέψεων και Συνδιασκέψεων και της οργάνωσης μιας γιγαντιαίας προσπάθειας συνειδητοποίησης του ρόλου της Περιφέρειας από μέρους της πολιτικής, η οπτική της Περιφέρειας απελευθερώνεται από τη κουλτούρα της ομοιομορφίας και προσλαμβάνει τις διαστάσεις της αυτόνομης διαχείρισης, της τοπικής ταυτότητας και της διαφορετικότητας, της πολυχρωμίας των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών διαφοροποιήσεων και της πολύμορφης και πολυκεντρικής δομής της σχέσης κέντρου-περιφέρειας, βάσει των αρχών της επικουρικότητας και της βιωσιμότητας. Το κράτος παύει να αποτελεί το «κράτος-φύλακα» για να μετασχηματιστεί σε «λειτουργικό κράτος» - «από περιέχον όλες τις άλλες λειτουργίες του σε μία από αυτές τις λειτουργίες» - και η Περιφέρεια μετασχηματίζεται από απλό υπόβαθρο ετεροκατευθυνόμενων παρεμβάσεων σε ένα από τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές της γεωπολιτικής σκηνής, σε «πολιτικό πρωταγωνιστή» και «πρωταγωνιστή πολιτικών» με στόχο τη χειροπιαστή διασφάλιση ενός αειφόρου, μέλλοντος.
«Οι Περιφέρειες είναι οι βασικοί συντελεστές της βιώσιμης ευημερίας» καταλήγει η Διακήρυξη της Συνδιάσκεψης του Γκέτεμποργκ του 1977. Οι πολιτικές της σύγχρονης Ευρωπαϊκής Περιφέρειας τείνουν, ως εκ τούτου, στην διάρθρωση ενός «ολοκληρωμένου» μοντέλου τοπικής αυτοδιοίκησης - αυτόνομου, «οικονομικού», αλληλέγγυου, συμμετοχικού και εν δυνάμει αυτό-βιώσιμου - με όρους κλίμακας, εγγύτητας, επάρκειας και αποδοτικότητας και ενδιαφέρουν όλα εκείνα τα πεδία που απαιτεί η «Μετάβαση» σε μία κοινωνία βιώσιμης ευημερίας :
- Πολιτικές κυκλικής οικονομίας, προαγωγής της επανάχρησης, της μείωσης της παραγωγής απόβλητων και της ανακύκλωσης.
- Πολιτικές οικολογικής ποιότητας του αγροτικού χώρου, προαγωγής της αγρο-οικολογίας, της δασικής οικονομίας και της ευζωίας των παραγωγικών ζώων, της προστασίας του εδάφους και της ελαχιστοποίησης της χρήσης χημικών, της εκπομπής αερίων, της προστασίας του φυσικού κεφαλαίου, της βιοποικιλότητας και της δασικής κληρονομιάς.
- Πολιτικές προστασίας και εξυγίανσης των υδατικών πόρων, καταπολέμησης της σπατάλης τους σε συνδυασμό με τις κατάλληλες διαδικασίες ανακύκλωσης, καταλυτικής ενίσχυσης των διαδικασιών προστασίας τους και των συστηματικών ελέγχων του βαθμού μόλυνσης, αποκατάστασης των φυσικών συνθηκών της κοίτης ρεμάτων και των ποταμών, πρόληψης από κάθε άλλη χρήση των περιοχών πλημμυρικού κινδύνου και ανάκτησης του ρόλου του περιφερειακού υδρολογικού δικτύου ως βασικού παράγοντα της υδρολογικής ανθεκτικότητας του χώρου και των οικιστικών συνόλων.
- Πολιτικές ελαχιστοποίησης της κατανάλωσης του εδάφους και αναγέννησης των οικιστικών συνόλων,
- Πολιτικές βιώσιμης κινητικότητας, μέσω της σύνταξης ενός «Περιφερειακού Σχεδίου Βιώσιμης Κινητικότητας», με καταλυτική ενίσχυση της χρήσης των ΜΜΜ και των μέσων σταθερής τροχιάς, με δραστικό περιορισμό των πάσης φύσεως επενδύσεων σε οδικά δίκτυα, με στήριξη της χρήσης του ποδήλατου και πολλών άλλων μορφών βιώσιμης κινητικότητας όπως το «car sharing», με ανάπτυξη περιφερειακών υποδομών πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων, με ενίσχυση των ελέγχων των εκπομπών σε οχήματα, καυστήρες και κτίρια, με υποστήριξη των θερμικών και ηλεκτρικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της βιομηχανικής αλυσίδας που είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει ενεργειακά τον ήλιο ή και τη γεωθερμία.
- Ενεργειακή πολιτική στην κατεύθυνση της προαγωγής της συστηματικής επέκτασης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ηλιακές πηγές, από γεωθερμία, βιομάζα και βιο-αέριο και της καταλυτικής υποστήριξης της αυτό-παραγωγής, με στόχο τη δραστική μείωση των εκπομπών μόλυνσης της ατμόσφαιρας και της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων.
- Πολιτικές αυστηρών περιβαλλοντικών ελέγχων και αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς.
- Πολιτικές επιβράβευσης της παραγωγής και κατανάλωσης εγγύτητας, της μικρής παραγωγικής αλυσίδας και της οικολογικής ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών.
- Πολιτικές στήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας ως θεμελιώδη παράγοντα της «Πράσινης Οικονομίας» και ενάρετη οδό για την αντιμετώπιση της ανεργίας και επιτυχίας του «wellfare».
- Πολιτικές Κοινωνικά και περιβαλλοντικά «υπεύθυνων» προμήθειών, προϊόντων και υπηρεσιών, σε όλους τους τομείς της αρμοδιότητας της - «Green Public Procurement».
- Πολιτικές Προστασίας των δικαιωμάτων των ζώων.
- Πολιτικές συστηματικής καταγραφής του «Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» του χώρου, με λίγα λόγια του «ισολογισμού» της οικολογικής/περιβαλλοντικής διάστασης των ασκούμενων πολιτικών και της υπευθυνότητας της διακυβέρνησης ως προς τις πολιτικές διαφύλαξης και αειφορίας ενός οικολογικά υγιούς, φυσικού και ανθρωπογενούς, περιβάλλοντος, με το μικρότερο δυνατό οικολογικό αποτύπωμα και τη βέλτιστη δυνατή ποιότητα ζωής.
- Πολιτικές αντιμετώπισης και προσαρμογής στην «Κλιματική Αλλαγή», με στόχο την σταδιακή μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ανθρωπογενούς δραστηριότητας - δραστική επέκταση των φυσικών πάρκων και της πράσινης υποδομής, υποστήριξη της δραστικής μείωσης των εκπομπών αγροτικής και βιομηχανικής προέλευσης, προστασία του φυσικού κεφαλαίου, της βιοποικιλότητας και των υδατικών πόρων, δραστική μείωση και ανακύκλωση των απόβλητων και βιώσιμη κινητικότητα.
Σε αυτό το σημείο οφείλουμε να αναρωτηθούμε : H σύγχρονη Ελληνική Περιφέρεια ; Ποια η θέση της στο πλαίσιο της 50ετούς διαδικασίας διαμόρφωσης του σύγχρονου προφίλ της αντίστοιχης Ευρωπαϊκής και ποιες οι πολιτικές της και τα πεπραγμένα της στην κατεύθυνση της «Μετάβασης» σε μία κοινωνία βιώσιμης ευημερίας και υψηλής ποιότητας ζωής ;
Δεν χρειάζεται να το υπενθυμίσουμε ότι σε όλη αυτή τη διαδικασία η Ελληνική Περιφέρεια παρέμεινε και παραμένει θλιβερός παρατηρητής, τόσο σε επίπεδο της ανάκτησης της αναγκαίας αυτονομίας - δομής, αρμοδιοτήτων, πολιτικής και λειτουργίας - όσο και σε επίπεδο πολιτικών. Η έννοια της Περιφέρειας ταυτίζεται ως επί το πλείστο με εκείνη μιας αποκεντρωμένης διοικητικής υπηρεσίας και «τμήμα της επικράτειας εντός του οποίου ασκείται η αποφασιστική και συντονιστική αρμοδιότητα του Κράτους». Η κεντρική διακυβέρνηση αποτελεί το επιτελικό στρατηγείο ως προς την λειτουργία της Περιφέρειας που αποτελεί το εκτελεστικό της όργανο, με ελάχιστα περιθώρια διοικητικής, οικονομικής και πολιτικής αυτονομίας και με πρακτική συνέπεια την δραματική αναντιστοιχία μεταξύ των κοινωνικών και περιβαλλοντικών δυναμικών του χώρου και των όποιων πολιτικών της. Και όχι μόνο. Ακόμη και εκείνα τα περιορισμένα περιθώρια ανάπτυξης βιώσιμων πολιτικών πέρα από τις συγκεντρωτικές αρμοδιότητες του Κράτους - όπως η στήριξη της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, η υιοθέτηση των Κοινωνικά και περιβαλλοντικά «υπεύθυνων» προμηθειών, ή και η συστηματική καταγραφή του «Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» του χώρου - παραμένουν ανεκμετάλλευτα ή χρησιμοποιούνται για την άσκηση παρωχημένων πολιτικών ενάντια και στον Ανθρωπο και στο Περιβάλλον – ασύστολη καταστροφή του φυσικού κεφαλαίου ποταμών και ρεμάτων, ανεύθυνη έγκριση καταστροφικών έργων, υιοθέτηση καταστροφικών έργων αναφορικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων πέρα από κάθε έννοια κυκλικής οικονομίας κ.λπ.
Σε αυτό το αναμφισβήτητα καταστροφικό κάδρο εντάσσεται φυσικά και η Περιφερειακή Διοίκηση Αττικής. Εξαιρουμένου του γεγονότος ότι η τρέχουσα Περιφερειακή Διοίκηση συναίνεσε καλοπροαίρετα σε κάποια από τα διαχρονικά αιτήματα του οικολογικού και φιλοζωικού χώρου και της κοινωνίας των Πολιτών - όπως η περίπτωση της ανάγκης ανάκλησης της άδειας της παράνομης λειτουργίας του Δελφινάριου της Αττικό Ζωολογικό Πάρκο - η έως σήμερα θητεία της θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από απλά διαχειριστική, με παντελή απουσία ουσιαστικής πολιτικής, έως και συνέχεια της πολιτικής των προηγούμενων Διοικήσεων.
Ποια η πολιτική της στα πεδία της κυκλικής οικονομίας, της οικολογικής ποιότητας του αγροτικού χώρου, της προστασίας και της εξυγίανσης των υδατικών πόρων, της ελαχιστοποίησης της κατανάλωσης του εδάφους, της βιώσιμης κινητικότητας, των περιβαλλοντικών ελέγχων και της αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς, της επιβράβευσης της παραγωγής και της κατανάλωσης εγγύτητας, της οικολογικής ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών, της Κοινωνικής Οικονομίας, της προστασίας των δικαιωμάτων των ζώων, της καταγραφής του «Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» του χώρου της ή και της προσαρμογής στην Κλιματική Aλλαγή ; Μάλλον καμία. Αντίθετα :
1. Παρά τις εισηγήσεις, παρά τις παρακλήσεις της «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ» και παρά τις υποσχέσεις τις Περιφερειακής Διοίκησης, η διαχείριση των στερών απόβλητων - μπάζων - στο Διόνυσο και στην Πετρέζα Σπάτων παραμένει εδώ και μήνες γράμμα κενό περιεχομένου. Τα μπάζα παραμένουν ακλόνητα και στη θέση τους, επικίνδυνα και για τον Ανθρωπο και για το Περιβάλλον.
2. Παρά την εισήγηση της «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ» και παρά την σχετική διαβεβαίωση της Περιφερειακής Διοίκησης, η προκήρυξη υποβολής προτάσεων για τη χρηματοδοτική ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων «Επιχορήγησης φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ) στη Περιφέρεια Αττικής» δεν φαίνεται ακόμη στον ορίζοντα. Και ας αναρωτιούνται καθημερινά περί τις 650 μικρές επιχειρήσεις και, πάνω κάτω, 5.000 πολίτες
3. Παρά την θετική αποδοχή της εισήγησης της «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ» από το Περιφερειακό Συμβούλιο σχετικά με την διαμόρφωση των διαδρομών EuroVelo στην Περιφέρεια Αττικής, πριν από ενάμισι περίπου χρόνο, ο συντονιστής EuroVelo στη χώρα μας αναμένει ακόμη στο ακουστικό του.
4. Η παρωχημένη, πρωτοφανής και καταστροφική, πολιτική στο πεδίο του κατ’ ευφημισμού «καθαρισμού» των ρεμάτων της Αττικής της προηγούμενης Διοίκησης έχει υιοθετηθεί ακέραια και κατά γράμμα. Το ίδιο ακέραια και κατά γράμμα έχει υιοθετηθεί η πολιτική οχετοποίησης των ρεμάτων που έχουν απομείνει σε φυσική κατάσταση με πλήρη καταστροφή του φυσικού τους κεφαλαίου. Δυο φορές επιχείρησε τον διάλογο για το θέμα με την Περιφερειακή Διοίκηση η «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ» και δυο φορές εισέπραξε ολική άρνηση. Και η Κλιματική αλλαγή ; Ας αναμένει να τεθεί για μια ακόμη φορά σε συζήτηση στα προσεχή προεκλογικά πάνελς.
5. Οι παρωχημένες, πρωτοφανείς και καταστροφικές πολιτικές, στο πεδίο της διαχείρισης των απορριμμάτων της Περιφέρειας της προηγούμενης Διοίκησης συνεχίζονται και μάλιστα κατά το χείριστο. Οι κυκλικές οικονομίες, οι πολιτικές της επανάχρησης, της μείωσης των αποβλήτων ή και της διαλογής της πηγής, φαίνεται ότι θα παραμείνουν λόγια του αέρα ή και θέματα φιλολογικής βραδιάς για μερικά χρόνια ακόμη.
6. Τα παρωχημένα οράματα φαραωνικών έργων της προηγούμενης Διοίκησης -καταστροφικού περιβαλλοντικού και κοινωνικού αποτυπώματος αλλά αναβαπτισμένα ως «εμβληματικά» - βρίσκουν τη άκριτη αποδοχή της τρέχουσας Διοίκησης - προβλήτες κρουαζιέρας στη Πειραϊκή, διπλασιασμός Λιμένα Αστέρα στη Βουλιαγμένη, καταστροφική αποκοπή της πόλης από το παράκτιο μέτωπο στο Φαληρικό όρμο, αποδοχή της θλιβερής κατάστασης στον Υμηττό.
Επιπλέον :
7. Η «βιομηχανία» της άκριτης έγκρισης των κατ’ ευφημισμό Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ανθεί μέσω των εισηγήσεων των Υπηρεσιών της Περιφερειακής Διοίκησης που ενίοτε έχουν ελάχιστη σχέση με μία ουσιαστική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου αναφοράς ή άλλοτε υποκρύπτουν κριτικές λεπτομέρειες που, εάν αποκρυπτογραφηθούν, καθιστούν τις κατ’ ευφημισμό Μελέτες απορριπτέες.
- Να υπενθυμίσουμε την περιπέτεια των παράνομων γεωτρήσεων της Πολιτείας ;
- Να υπενθυμίσουμε την περίπτωση της αυθαίρετης και κατεδαφιστέας ταβέρνας των 194 τ.μ. στη Χερσαία Λιμενική Ζώνη του Φάρου στην Aίγινα ;
- Να υπενθυμίσουμε την περίπτωση της παράτασης της άδειας διαλυτηρίου πλοίων στον αρχαιολογικό χώρο της Κυνόσουρας ;
- Να υπενθυμίσουμε την περίπτωση του νέου κτιρίου ACS στην Πέτρου Ράλλη, των 30.000 τ.μ., εφοδιασμένου ξεδιάντρoπα με απλό βόθρο ;
8. Συμπληρωματικά με τα παραπάνω, η παρούσα Διοίκηση έχει αποδειχτεί ανίκανη να ελέγξει το έργο των Υπηρεσιών στις οποίες προΐσταται, τόσο ως προς την εγκυρότητα των πράξεων και των πρακτικών τους, όσο και ως προς την επιβολή της πολιτικής της οπτικής σε εισηγήσεις, πράξεις και πρακτικές.
- Πως εξηγεί η Περιφερειακή Διοίκηση τη συστηματική σοβαρή διάσταση των αυτοψιών μεταξύ οργάνων της κεντρικής διακυβέρνησης και των ανάλογων Υπηρεσιών της Περιφέρειας ;
- Πως εξηγεί η Περιφερειακή Διοίκηση την συστηματική απάντηση «άλλα αντί άλλων» σε ερωτήσεις Συμβούλων ή και πολιτών ; Να υπενθυμίσουμε τον κόπο στον οποίο υποβληθήκαμε για να αναγκάσουμε τις Υπηρεσίες να «ομολογήσουν» την έλλειψη Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του «Lidl» Πατησίων όταν ήδη διέθετε από καιρό άδεια λειτουργίας ; Να υπενθυμίσουμε τις βεβαιώσεις των Υπηρεσιών περί της ανάγκης ολικής κοπής των δένδρων επί της διαχωριστικής νησίδας της Γρηγορίου Λαμπράκη, καθόσον «ξερά», όταν τα ίδια δένδρα γέμισαν φύλλωμα αμέσως μετά, με τον ερχομό της Ανοιξης ;
Τίποτα από τον μεγαλόπνοο προγραμματισμό και τις βιώσιμες πολιτικές και πρακτικές της σύγχρονης Ευρωπαϊκής Περιφέρειας δεν αναδεικνύεται από τον «Απολογισμό πεπραγμένων 2020» της Περιφερειακής Διοίκησης Αττικής. Και εάν έτσι είναι, μάλλον διαπράξαμε ένα τραγικό λάθος, μάλλον δεν είμαστε κομμάτι του Συμβουλίου της μεγαλύτερης Περιφέρειας της χώρας, αλλά αναμένουμε, άθελα, στον προθάλαμο μιας κάποιας εμπορικής τεχνικής εταιρείας.
Η «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ» καταψηφίζει τον «Απολογισμό πεπραγμένων 2020» της Περιφερειακής Διοίκησης Αττικής.
Γιώργος Δημητρίου Επικεφαλής
Χριστίνα Τατάγια
#Oikologiki_Symmaxia
