Τα κομμένα φτερά της ευζωίας

«Επειδή το φτέρωμα αποτελεί μέρος αναπόσπαστο αλλά και λειτουργικό των πτηνών, παρέχοντας τους την αεροδυναμική στήριξη που απαιτείται για την πτήση (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοειδή φτερά – remiges) καθώς και τον έλεγχο και τη ρύθμιση της ίδιας της πτήσης (κατευθυντήρια ουραία), η αφαίρεση ή κοπή μέρους ή όλου του του φτερώματος συνιστά από κάθε άποψη ανήκεστο βλάβη που υποθηκεύει την ίδια την ελευθερία κίνησης τους… Κάθε δε ένσταση που βασίζεται στο γεγονός ότι τα φτερά ξαναμεγαλώνουν θεωρείται αβάσιμος ως προς την βλάβη που προκαλεί η αφαίρεση ή η κοπή του φτερώματος και απορρίπτεται καθόσον, σε αντίθεση με τη φυσική, περιοδική, αντικατάσταση των φτερών που ενεργούν ως ουσιαστικά άκρα για τα πτηνά, η αφαίρεση ή και η κοπή προκαλεί εκδορές, διαβρώσεις, κατάγματα και νεκρωτικά έλκη τραυματικής φύσης, ως σαφή ένδειξη της αφύσικης και ασεβούς διαδικασίας που υποβλήθηκαν τα ζώα δίχως να χρειάζεται... Το Δικαστήριο θεωρεί ότι η διαπιστωθείσα αξιόποινη πράξη έγκειται στην εθελούσια και συνειδητή πράξη κακομεταχείρισης που εκδηλώθηκε εναλλακτικά, ή μέσω πρόκλησης τραυματισμών με σκληρότητα, σε κάθε περίπτωση δίχως ανάγκη, ή στην υποβολή του ζώου σε βάσανο, ή σε συμπεριφορές ή σε έργο, ασυμβίβαστα με τα ηθολογικά χαρακτηριστικά του είδους.»
 
Έτσι αποφάσισε πριν από δύο περίπου χρόνια το ιταλικό Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο σχετικά με το αίτημα ακύρωσης πρωτοβάθμιας καταδίκης για δύο αδικήματα κατά της ευζωίας ζώων - απόφαση 29510/2019 :
- για τη διατήρηση πολυάριθμων πτηνών σε κλουβιά δίχως τις απαραίτητες υγειονομικές φροντίδες και κατά κύριο λόγο,
- για την παρουσία σοβαρών τραυματισμών στο κύριο φτέρωμα των πτηνών, με τη μορφή εκδορών, διαβρώσεων, καταγμάτων και νεκρωτικών ελκών, εξ ’αιτίας της κοπής του.
 
Έτσι αποφασίζουν πλέον πολλά από τα Δικαστήρια της Ευρωπαϊκής Κοινότητας αναφορικά με την πρακτική της κοπής του φτερώματος των πτηνών, παρόλο που η νομοθεσία των κρατών μελών δεν την αναφέρει ρητά ως αξιόποινο, χάριν της διασταλτικής ερμηνείας της ευζωίας των ζώων που κατακτήθηκε μετά την «Οικουμενική διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων» του 1978, τη Συνθήκη του Άμστερνταμ του 1997, τη Συνθήκη της Λισαβώνας του 2009 και τις πολλαπλές οδηγίες ΕΕ, που ανάγουν τα ζώα σε «νοήμονα - ευαίσθητα όντα (sentient beings)τα οποία μπορούν να αντιληφθούν και να αισθανθούν» και επιβάλλουν τη συμβατότητα των συνθηκών ζωής τους «σύμφωνα με τις φυσιολογικές και ηθολογικές ανάγκες τους.», προβάλλοντας την ευζωία στο πεδίο της ηθολογίας του είδους.
 

Παρά ταύτα, η κοπή του κύριου φτερώματος των πτηνών σε αιχμαλωσία - πρωτοβάθμιων, δευτεροβάθμιων και τριτοειδών φτερών, ή «remiges» - με στόχο τον δραστικό περιορισμό της ικανότητας πτήσης τους, αποτελεί ακόμη ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα ορνιθολογικά ζητήματα, γύρω από το οποίο κυκλοφορεί λίγη και συνηθέστερα παραπλανητική πληροφόρηση. Η πρακτική αυτού του είδους - «pinioning» - εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ως μη κακομεταχείριση ή κακοποίηση αλλά είδος προστασίας του αιχμάλωτου ζώου από την φυγή στο εξωτερικό, αφιλόξενο, περιβάλλον και συνεχίζει να είναι διαδεδομένη ως επί το πλείστον σε πάρκα άγριας ζωής και ζωολογικούς κήπους. Φλαμίνγκο, γερανοί, κύκνοι και πελεκάνοι στέκονται ή επιπλέουν σε ρηχά νερά και, με πρώτη ματιά, φαίνονται ελεύθερα να πετάξουν. Στην πραγματικότητα δεν μπορούν και δεν θα μπορέσουν ποτέ να πετάξουν γιατί έχουν υποβληθεί το «pionining».
- Αυτά τα πουλιά δεν θα πετάξουν ποτέ.
- Αυτά τα πουλιά δεν θα απελευθερωθούν ποτέ στη φύση.
- Αυτά τα πουλιά έχουν χάσει για πάντα το δώρο της φύσης τους.
 
Το «pinioning» απαγορεύεται στην Αυστρία, στη Γερμανία, στην Ιταλία, στην Κροατία, στην Πολωνία, στην Ολλανδία, στην Σλοβακία, στο Λουξεμβούργο και στο Ισραήλ. Απαγορεύεται επίσης στην Ελβετία με εξαίρεση τους ζωολογικούς κήπους. Στην Δανία επιτρέπεται μόνο τις πρώτες μέρες μετά την γέννηση του πτηνού σε αιχμαλωσία, αλλά έχει αποκηρυχθεί από την Ένωση των Δανών κτηνιάτρων οπότε ουσιαστικά απαγορεύεται. Επιτρέπεται στη Μεγάλη Βρετανία αλλά με αναισθησία και μόνο από ειδικό κτηνίατρο, ενώ στη Σουηδία μόνο για ορισμένα είδη πτηνών. Είναι όμως σημαντικό είναι ότι 49 από τα 78 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζωολογικών Κήπων και Ενυδρείων- ΕΑΖΑ, δηλώνουν ότι δεν εφαρμόζουν αυτή την πρακτική εξαναγκασμού σε αναπηρία στα αιχμάλωτα πτηνά των ζωολογικών κήπων τους.
 

1 _
Η κοπή αφορά την κατηγορία των φτερών που δεν φέρουν αιμοφόρα αγγεία. Εάν η κοπή πραγματοποιηθεί από ειδικό το πτηνό δεν αισθάνεται φυσικό πόνο. Το πρόβλημα δημιουργείται στη συνέχεια όταν ο κάλαμος του φτερού αρχίσει να αναπτύσσεται προκαλώντας ευρείς ερεθισμούς στην επιδερμίδα. Για την κοπή των φτερών χρησιμοποιούνται διάφορες τεχνικές. Ορισμένες προβλέπουν την κοπή των πρωτοβάθμιων, άλλες των δευτεροβάθμιων ή και των τριτοβάθμιων, άλλες αμφότερων, άλλες την κοπή σε αμφότερες τις πλευρές του πτηνού, ενώ άλλες μόνο στη μία. Αυτή η τελευταία περίπτωση δεν δημιουργεί μόνο άγχος και ανασφάλεια στο πτηνό αλλά και περιορισμένο έλεγχο των κινήσεων του ιδίως σε κάθε προσπάθεια πετάγματος.
 

2 _
Η κοπή των φτερών ενός πτηνού αποτελεί ουσιαστικό ακρωτηριασμό και εξαναγκασμό σε μόνιμη αναπηρία έτσι ώστε να κρατείται αιχμάλωτο. Η κοπή των φτερών υποθηκεύει μόνιμα και ουσιαστικά την ευζωία του πτηνού, καθόσον έχει σοβαρότατες επιπτώσεις σε φυσιολογικό, συμπεριφορικό και ψυχολογικό επίπεδο, στερώντας του μόνιμα την θεμελιωδέστερη από τις φυσικές συμπεριφορές του : την ικανότητα να πετά. Η κοπή των φτερών κόβει τα φτερά στην ευζωία με λίγα λόγια.
α) Η κοπή των φτερών δεν επιτρέπει στο πτηνό να πετάξει σε ύψος. Το πτηνό μπορεί να πετάξει χαμηλά, σε οριζόντια κατεύθυνση και για μικρές μόνο αποστάσεις. Η εφαρμογή της σε ένα πτηνό έχει το ίδιο πρακτικό αποτέλεσμα που θα είχε η τεχνητή παρεμπόδιση ενός σκύλου να τρέξει ή και ενός παιδιού που θα παρέμενε εφ’ όρου ζωής δεμένο σε μία καρέκλα. Για ένα πτηνό η πτήση αποτελεί οδό φυγής και τρόπο διασφάλισης από τον κίνδυνο. Αντίθετα ο εξαναγκασμός του να κινείται σχεδόν στο έδαφος του δημιουργεί έντονη αίσθηση άγχους και απελπισίας.
β) Η τεχνητή στέρηση της ικανότητας ανταπόκρισης σε ένα ερέθισμα δεν εξαλείφει την τάση ικανοποίησης του ερεθίσματος και, ως εκ τούτου, ο εξαναγκασμός του πτηνού σε μόνιμη αδυναμία πτήσης, όταν το ερέθισμα υπάρχει και αποτελεί ισχυρό παράγοντα της ηθολογίας του είδους, προκαλεί φόβο, απογοήτευση και εσωτερικές συγκρούσεις.
γ) Η πτήση για τα πουλιά είναι όπως η φυσική δραστηριότητα για τον άνθρωπο. Η φυσική τους διαμόρφωση αποσκοπεί στην πτήση και η πτήση διατηρεί και ενισχύει τη φυσική τους διαμόρφωση : ενισχύει του μύες, το αναπνευστικό σύστημα και το κυκλοφοριακό. Η στέρηση της πτήσης είναι σοβαρά επιζήμια για το κινητικό, το μυϊκό το κυκλοφοριακό και το σκελετικό τους σύστημα, ενώ αποτελεί αιτία παχυσαρκίας και διατροφικών ανεπαρκειών Οι μύες πτήσης αντιπροσωπεύουν το 25-35% της συνολικής μάζας του σώματος και όταν δεν χρησιμοποιούνται ατροφούν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Παρόμοια, το σκελετικό τους σύστημα τείνει να εξασθενήσει σε ορισμένες περιοχές του σώματός, ενώ σε επίπεδο κυκλοφοριακού παρουσιάζονται εύκολα καρδιακές παθήσεις και σκλήρυνση των αρτηριών.
δ) Η αδυναμία πτήσης δημιουργεί συμπεριφορικά και ψυχολογικά προβλήματα στα πουλιά, όπως η επίμονη αφαίρεση του φτερώματος τους από τα ίδια. Επειδή η κοπή μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς, τα πουλιά «τσιμπούν» συνεχώς το φτέρωμα τους με αποτέλεσμα την αύξηση του ερεθισμού και την δημιουργία ενός φαύλου κύκλου.
ε) Η δημιουργία μιας νέας ζωής - ζευγάρωμα - απαιτεί έναν υψηλό βαθμό ακροβατικών κινήσεων που εξασφαλίζονται από τις σταθεροποιητικές ιδιότητες των δύο πτερυγίων. Η κοπή των φτερών των αρσενικών πτηνών, κατά συνέπεια, καθιστά εξαιρετικά δύσκολο το ζευγάρωμα με εύλογες συμπεριφορικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στα αιχμάλωτα ζώα.

3 _
Η απαγόρευση της κοπή του φτερώματος αποτέλεσε και αποτελεί αντικείμενο μίας πλειάδας σημαντικών εκστρατειών ανά τον κόσμο με βασικά αιτήματα :
- την αναγνώριση της κοπής του φτερώματος και όλων των άλλων τύπων ακρωτηριασμού για μη ιατρικούς σκοπούς, ως απαγορευτικούς στο πλαίσιο των Κοινοτικών Οδηγιών περί ευζωίας των ζώων.
- την θεσμοθέτηση της απαγόρευσης της κοπής του φτερώματος και όλων των άλλων τύπων ακρωτηριασμού για μη ιατρικούς σκοπούς, από όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
 
Εκπρόσωποι σημαντικών οργανώσεων στο πεδίο της προστασίας της άγριας φύσης, επιστήμονες και ειδικοί του τομέα, έχουν εκφράσει κατά καιρούς τις τεκμηριωμένες απόψεις τους αναφορικά με την αναντίρρητη ανάγκη άμεσης απαγόρευσης αυτής της βάρβαρης πρακτικής. Ενδεικτικά :
 
Μεγκ Μάθιους, Σχεδιάστρια και συντονιστής εκστρατειών People for the Ethical Treatment of Animals (PeTA)
Μολονότι είχα επισκεφτεί πολλές φορές καταφύγια άγριας ζωής δεν σκέφτηκα ποτέ να ρωτήσω γιατί τα πουλιά δεν δοκίμαζαν να πετάξουν. Είχα υποθέσει ότι δεν το έκαναν από επιλογή. Όταν είδα όμως τις φωτογραφίες αυτών όμορφων πουλιών με μισό φτερό λιγότερο, μετά από ενσυνείδητη επέμβαση μόνιμης αναπηρίας, έχασα το φως μου. Αυτή η πρακτική δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεχιστεί. Πρέπει να σταματήσει.
 

Άντριου Κέλλυ, Σύμβουλος άγριας ζωής στη βρετανική Βασιλική Εταιρεία Πρόληψης της Βίας στα Ζώα – RSPCA
To «pinioning» είναι μια βίαιη, σκληρή και άχρηστη πρακτική. Είναι ένας σοβαρός ακρωτηριασμός που έχει σοβαρές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο πουλί, στερώντας του την θεμελιωθέστερη από τις φυσικές συμπεριφορές του : την ικανότητα να πετά. Είναι ανήθικο να χρησιμοποιείται αυτή η πρακτική απλά για να κρατείται ένα πουλί αιχμάλωτο.
 
Μαρκ Μπέκοφ, Επίτιμος καθηγητής Οικολογίας και Εξελικτικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολοράντο
Οι ζωολογικοί κήποι δεν κάνουν και δεν μπορούν να κάνουν πολλά όσο αφορά την εκπαίδευση του ανθρώπου σχετικά με τη ζωή άλλων ζώων ή με την διατήρηση τους στην άγρια φύση. Και ενώ πολύ λίγοι άνθρωποι ομολογούν ότι κερδίζουν ενδιαφέρον για τα άλλα ζώα μέσω των ζωολογικών κήπων, πολύ λίγοι κάνουν κάτι μακροπρόθεσμα για τα ζώα τα οποία είδαν.
 
Βαρόνη Άντζελα Σμιθ του Μπάσιλτον, Μέλος της Βρετανικής Βουλής
Είναι σοκαριστικό. Όσοι επισκέπτονται ζωολογικούς κήπους για να θαυμάσουν αυτά τα πουλιά σε φυσικό περιβάλλον θα συγκλονιστούν σίγουρα εάν μάθουν πως και γιατί ακρωτηριάζονται με αυτό τον τρόπο.
 
Ράντυ Μάλαμουντ, Καθηγητής
Οφείλουμε να αναπροσανατολίσουμε τον εαυτό μας για να εκτιμήσουμε την οικολογική και ηθική σημασία της συνύπαρξης με άλλα είδη. Πρέπει να τα αφήσουμε να είναι και να λειτουργούν όπως είναι φτιαγμένα από τη φύση, αντί να τους προκαλούμε βλάβη χάρη στις ανάγκες μας για θέαμα.
 
Σαμάνθα Λίντλευ, Ενεργή στο πεδίο της ευζωίας της άγριας φύσης
Όλα τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται υπέρ της πρακτικής του «pionining» βασίζονται στην πεποίθηση ότι είναι απαραίτητη για να βοηθηθούν τα πουλιά να αντιμετωπίσουν την αιχμαλωσία. Εάν θεωρήσουμε ότι τα πουλιά δεν πρέπει να ζουν σε αιχμαλωσία, η πραγμάτωση ενός περιττού ακρωτηριασμού με στόχο την δραματική αλλοίωση της φυσικής συμπεριφοράς τους είναι τουλάχιστον αδικαιολόγητη. Τα πουλιά πετούν για να ξεφύγουν από τον κίνδυνο, για να βρουν τροφή, για να βρουν σύντροφο ή και πιο ευνοϊκούς οικότοπους. Η απώλεια της ικανότητας ανταπόκρισης σε ένα ερέθισμα δεν εξαλείφει την τάση ικανοποίησης του ερεθίσματος και, ως εκ τούτου, ο εξαναγκασμός σε αδυναμία πτήσης, όταν το υπάρχει κίνητρο και αποτελεί ισχυρό μέρος της ηθολογίας του είδους, προκαλεί μόνο φόβο, απογοήτευση και εσωτερικές συγκρούσεις.
 
Γκρεγκ Γλέντελ, Συμπεριφολόγος πτηνών του Bird First
Τα πουλιά είναι βασικά ζώα που γεννιόνται για να πετούν. Η στέρηση της πτήσης είναι επιζήμια στο κινητικό σύστημα πολλών ειδών. Στερεί στα πουλιά την «ελευθερία φυσικής συμπεριφοράς» σύμφωνα με τον βρετανικό Νόμο για την Ευζωία των Ζώων. Η στέρηση της πτήσης μέσω του ακρωτηριασμού του «χεριού» τους αποτελεί σκληρό και περιττό ακρωτηριασμό και θα πρέπει να έχει απαγορευθεί εδώ και δεκαετίες.
 
Ρίκι Τζερβέις, ηθοποιός, σκηνοθέτης, παραγωγός και συγγραφέας
Η ιδέα του ακρωτηριασμού ενός ζώου έτσι ώστε να το κρατήσουμε αιχμάλωτο είναι επιεικώς απαράδεκτη. Υποστηρίζω κάθε εκστρατεία που αποσκοπεί την απαγόρευση αυτής της απεχθούς πρακτικής.
 

Τσάρλι Μουρ, Συνιδρυτής ΜΚΟ «Birds Korea»
Τα πουλιά είναι ευφυή, συναισθανόμενα, ζώα και δεν μπορεί να περιορίζονται σε ένα κλουβί ή σε μία διαδικασία έκθεσης. Οι πρακτικές που σκόπιμα καθιστούν το πουλί ανίκανο να απελευθερωθεί και ανίκανο να συμπεριφερθεί σύμφωνα με τη φύση του, είναι βίαιες και σκληρές και προσθέτουν πόνο σε μία ήδη αφύσικη κατάσταση όπως αυτή της αιχμαλωσίας. Υποστηρίζω πλήρως όλες τις προσπάθειες άμεσου τερματισμού αυτής της αναχρονιστικής πρακτικής.

Λίλλυ Άντερσον, Νομικός σύμβουλος οργάνωσης «OneKind»
Εκτός από επώδυνη, η διαδικασία κοπής του φτερώματος αρνείται στα πτηνά τη βασικότερη συμπεριφορά τους - αυτή που θαυμάζουμε περισσότερο - την ικανότητα να πετάνε. Θα ήταν φυσικά παράνομος ο ακρωτηριασμός αυτού του είδους σύμφωνα με την νομοθεσία μας για την ευζωία των ζώων εάν δεν προβλέπονταν η εξαίρεση για «λόγους γενικής διαχείρισης». Η διαχείριση ενός κοπαδιού πουλιών προς χάρη θεάματος δεν δικαιολογεί με κανένα τρόπο μία τόσο πρωτόγονη προσέγγιση.
 
Βιρτζίνια Μακένα ΟΒΕ, ηθοποιός, συγγραφέας, πρωταγωνίστρια στους αγώνες για την προστασία της άγριας ζωής, συνιδρυτής «Born Free Foundation
Πάντα αναρωτιόμουν γιατί ένα πουλί έχει φτερά… Είναι σκανδαλώδες το ότι οι ζωολογικοί κήποι θεωρούν τον ακρωτηριασμό αυτού του είδους ως αποδεκτό «εργαλείο» στο όνομα της διατήρησης και της εκπαίδευσης. Ποια διατήρηση και ποια εκπαίδευση ; Το μήνυμα που δίνουν τα ακρωτηριασμένα είναι, τουλάχιστον, παραπλανητικό. Το να βλέπεις πουλιά να περπατούν ή να κολυμπούν σε μια λίμνη είναι πολύ καλύτερο από το να τα βλέπεις σε ένα κλουβί, αλλά λίγοι καταλαβαίνουν ότι έχουν πληρώσει ένα τεράστιο τίμημα για να ζήσουν αυτήν την ημιζωή. Όταν λέμε «ελεύθερος σαν τα πουλιά» αφήστε το να είναι αλήθεια.
 
4 _

Φυσικά, στη χώρα των αλλοπρόσαλλων και ενίοτε φωτογραφικών νομοθετημάτων και της ξεδιάντροπης παράβασης του νόμου στο φως της ημέρας, της βαθιάς απόκλισης από τις προκλήσεις και τα κελεύσματα της εποχής, της απόκλισης από τα προτάγματα των διεθνών και ευρωπαϊκών συμβάσεων και των κοινοτικών οδηγιών και της καταστροφικής αναντιστοιχίας μεταξύ των κοινωνικών και περιβαλλοντικών δυναμικών του χώρου και της θεσμικής τους εκπροσώπησης, όπως η δική μας, κάθε σκέψη αιτήματος νομοθετικής απαγόρευσης παρωχημένων πρακτικών, όπως η κοπή του φτερώματος των αιχμάλωτων πτηνών, φαντάζει ουτοπία.
 
Το «pinioning» θεωρείται φυσιολογικό, φυσιολογικός κανόνας και θαυμάσιο μέτρο προστασίας του αιχμάλωτου πτηνού από την φυγή στο αφιλόξενο εξωτερικό περιβάλλον. Και ας πρόκειται για ουσιαστικό ακρωτηριασμό και εξαναγκασμό σε μόνιμη αναπηρία έτσι ώστε να κρατείται το πτηνό αιχμάλωτο. Και ας υποθηκεύει μόνιμα και ουσιαστικά την ευζωία του πτηνού, με σοβαρότατες επιπτώσεις σε φυσιολογικό, συμπεριφορικό και ψυχολογικό επίπεδο, στερώντας του μόνιμα την κυριότερη από τις φυσικές του συμπεριφορές : την ικανότητα να πετά.
 

«Η θετική σκέψη είναι βασικό συστατικό μιας υγιούς καθημερινότητας… και βγαίνει προς τα έξω!» (sic !!!) ανέφερε χαρωπή ανακοίνωση της «Αττικό Ζωολογικό Πάρκο» των Σπάτων τον Σεπτέμβριο 2018, ως λεζάντα σε φωτογραφία των αιχμάλωτων φλαμίνγκο της που μάταια προσπαθούσαν να ξεδιπλώσουν τα κομμένα φτερά τους. Στην ευζωία αναφέρονταν συχνά-πυκνά αυτά τα χρόνια οι ανακοινώσεις της «Αττικό Ζωολογικό Πάρκο», παρά τις παράνομες παραστάσεις του Δελφινάριου που λειτουργούσε για μια 10ετία και την εφαρμογή της άθλιας πρακτικής κοπής του φτερώματος των δύσμοιρων φλαμίνγκο της, όπως είχε καταγγελθεί προ καιρού και από την οργάνωση Animal Rights - https://www.energia.gr/article/71747/animal-rights-to-attiko-parko-kovei-ta-ftera-ton-poylion. Στην ευζωία ως «μέριμνα για σεβασμό της ύπαρξής» των ζώων αναφέρεται εδώ και χρόνια και εκείνο το πενιχρό νομοθέτημα που φιλοδοξεί μάταια να αποτελέσει νόμο για την προστασία των ζώων, μεταξύ άλλων δίχως καμία αναφορά στην άγρια φύση. Στα «κομμένα φτερά της ευζωίας» προφανώς δεν αναφέρονται γιατί όλοι το κάνουν πράξη και καθημερινή πρακτική.

«Οικολογική Συμμαχία για την Περιφέρεια Αττικής».
- Για τον ριζικό αναπροσανατολισμό των πολιτικών της Περιφέρειας.
- Για την διοικητική και πολιτική της αυτονομία.
- Για την «Οικολογική Μετάβαση» σε μία κοινωνία βιώσιμης ευημερίας.
- Για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
contact@oikologiki-symmaxia.gr
https://oikosymmaxia.blogspot.com